Rozdział 23. Kredyty na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Kredyty i pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Osoby planujące rozpoczęcie działalności gospodarczej niejednokrotnie stają przed dylematem – skąd wziąć pieniądze na uruchomienie biznesu. Poziom wydatków, które trzeba ponieść już na starcie działalności, bywa dość wysoki. Pieniądze mogą być potrzebne na dostosowanie lokalu do prowadzenia działalności gospodarczej (np. remont – biurka, półki, dekoracje), zakup sprzętu, zakup towaru itd. Nie zawsze własne oszczędności lub pożyczka od rodziny wchodzą w rachubę. Jedynym rozwiązaniem wówczas może być pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania działalności.

Ogół zewnętrznych środków finansowania działalności gospodarczej (lub jej rozpoczęcia) można podzielić na bezzwrotne i zwrotne. Oczywiście bezzwrotne środki finansowe są bardziej pożądane (nie trzeba oddawać pożyczonej kwoty po spełnieniu określonych warunków), lecz trzeba mieć także świadomość tego, że pojawiają się one „falami” i nie są dostępne dla wszystkich.

Instrumenty bezzwrotne.

Dotacja na założenie firmy z środków Unii Europejskiej.

W kończącym się okresie programowania środków unijnych na lata 2007–2013 [1] środki finansowe na założenie własnej działalności gospodarczej były udostępniane w ramach działania 6.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia. Ich dysponentem były wojewódzkie urzędy pracy, jednak dystrybucja tych środków była prowadzona przez wyłonione w drodze konkursów podmioty (instytucje lub firmy).

Wysokość udzielanego wsparcia zmieniała się w całym okresie i oscylowała od 20 tys. do 40 tys. zł [2] . Dodatkowo beneficjenci korzystający z tej dotacji mogli liczyć na pokrycie stałych kosztów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. składek na ubezpieczenie społeczne, opłaty za telefon, Internet, czynszu za lokal, benzyny) w postaci tzw. wsparcia pomostowego w wysokości nawet 1600 zł wypłacanych w okresie 6 lub 12 miesięcy (przy wsparciu przedłużonym). Warunkiem bezzwrotności dotacji było utrzymanie działalności firmy przez okres 12 miesięcy. I choć na chwilę obecną nie są jeszcze znane szczegóły programów na lata 2014–2020 finansowanych z środków Unii Europejskiej, można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że schematy dotacyjne w niezmienionej lub zbliżonej postaci zostaną utrzymane także przez kolejnych 7 lat.

Dotacja na założenie firmy z krajowych środków publicznych.

Dysponentem tych środków są powiatowe urzędy pracy, które informują o możliwości ubiegania się o te środki w stosownych komunikatach o naborze wniosków, zamieszczanych na stronie internetowej. Adresatem tych dotacji są osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy, które w okresie ostatnich 12 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej, jak również jej nie zawieszały [3] .

Wysokość kwoty dotacji jest limitowana sześciokrotnością przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce w roku poprzednim, choć powiatowe urzędy pracy mogą samodzielnie ustalić kwotę wsparcia na nieco niższym poziomie aniżeli maksymalnie dopuszczalny. Brak konieczności zwrotu dotacji jest uwarunkowany prowadzeniem działalności gospodarczej przez firmę beneficjenta przez okres przynajmniej 12 miesięcy bez jej zawieszania.

Instrumenty zwrotne.

Pożyczki dla absolwentów w ramach programu „Pierwszy biznes – wsparcie w starcie”.

Od października 2013 roku Bank Gospodarstwa Krajowego [4] realizuje pilotażowy program „Pierwszy biznes – wsparcie w starcie” [5] , w ramach którego pozostający bez pracy [6] absolwenci szkół wyższych w okresie 48 miesięcy od dnia otrzymania dyplomu oraz niepracujący studenci ostatniego roku studiów wyższych (licencjackich lub magisterskich) mogą starać się o uzyskanie niskooprocentowanej [7] pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz dodatkowo (po upływie trzech miesięcy od momentu rozpoczęcia spłat rat pożyczki) pożyczki uzupełniającej na utworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego. Z grona beneficjentów wykluczone są osoby, które w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o pożyczkę prowadziły działalność gospodarczą. W okresie pilotażu program jest realizowany w trzech województwach: małopolskim, mazowieckim i świętokrzyskim [8] , jednakże po jego pozytywnej ocenie będzie w 2014 roku sukcesywnie rozszerzany na pozostałe województwa.

Maksymalna kwota pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej może wynieść 60 tys. zł dla jednej osoby, jednak nie wyklucza się łączenia środków uzyskanych przez kilku absolwentów w ramach jednej inicjatywy gospodarczej. Jeżeli więc na połączenie swoich sił w celu realizacji pomysłu biznesowego zdecyduje się czterech kolegów ze studiów, będą oni mogli dysponować łączną kwotą 240 tys. zł. Okres spłaty pożyczki może być rozciągnięty maksymalnie na 7 lat. Kredytobiorca może się także starać o 12-miesięczną karencję w spłacie kapitału.

Maksymalna kwota pożyczki uzupełniającej to 20 tys. zł, przeznaczana na utworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego. Warunki tej pożyczki będą takie same jak pożyczki podstawowej, jednakże z tą różnicą, że jeśli przedsiębiorca utrzyma stanowisko pracy sfinansowane w ramach pożyczki uzupełniającej przez okres jednego roku i regularnie będzie spłacał swoje zobowiązania, zostanie mu umorzona pozostała do spłaty kwota kapitału pożyczki uzupełniającej.

Kredyty i pożyczki w ramach Inicjatywy JEREMIE.

W ramach Inicjatywy JEREMIE dostępne są środki pieniężne dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej w jednym z 6 województw: dolnośląskim, łódzkim, mazowieckim, pomorskim, wielkopolskim lub zachodniopomorskim [9] . W zamyśle środki te mają wspomóc procesy założycielskie osób, które miałyby ogromne trudności z uzyskaniem kredytu z uwagi na brak historii kredytowej oraz brak zabezpieczeń w wystarczającej dla banku wysokości. Pozyskane w ten sposób środki mogą zostać wykorzystane na zakup maszyn, technologii i środków transportu bezpośrednio związanych z celem przedsięwzięcia, które kredytobiorca chce sfinansować, jak również stworzenie nowych, trwałych miejsc pracy. Są one udzielane za pośrednictwem instytucji pośredniczących (banków, firm pożyczkowych).

Kredyty bankowe dla start-upów.

Banki są dość ostrożne w kredytowaniu działalności nowych firm. Do zachowania dużej ostrożności skłaniają je to, że z 10 start-upów po roku działalności na rynku zostaje jeden [10] . Na rynku kredytów bankowych jest jednakże kilka ciekawych ofert dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej, z których dwie przedstawiono poniżej.

1. Kredyty FM Banku.

FM Bank specjalizujący się w finansowaniu działalności najmniejszych podmiotów gospodarczych (mikrofirm) posiada w swojej ofercie Kredyt na Start przeznaczony dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą lub prowadzących ją przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy [11] . Osoba dopiero podejmująca działalność gospodarczą może liczyć na finansowanie w wysokości maksymalnie 15 tys. zł, chyba że kredyt służy rozwinięciu działalności w ramach sieci franczyzowej działającej na rynku od co najmniej 18 miesięcy – w takim przypadku przedsiębiorca może wystąpić o kredyt w kwocie do 100 tys. zł. Okres kredytowania jest dość długi i wynosi 60 miesięcy.

2. Kredyty Idea Banku.

Ciekawą propozycję dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą ma też Idea Bank w ramach Kredytu na Start [12] . Wyróżnia ją wysoka kwota możliwego do uzyskania kredytu (do 350 tys. zł) oraz długi okres kredytowania (do 10 lat). Dodatkowo w okresie promocyjnym [13] bank oferuje pokrycie składek płaconych do ZUS w wysokości do 400 zł miesięcznie. Warunki skorzystania z promocji to:

• zawarcie umowy kwotę co najmniej 50 tys. zł,
• zawarcie umowy o prowadzenie księgowości z Tax Care SA i terminowe regulowanie zobowiązań wynikających z umowy w całym okresie kredytowania,
• zawarcie umowy o rachunek bieżący w Idea Bank i zobowiązanie do terminowego regulowania za jego pośrednictwem płatności na rzecz ZUS.