Rozdział 5. Wolontariat pracowniczy jako forma współpracy kultury z sektorem biznesu

Wyrazem współpracy sektora kreatywnego z sektorem biznesu może być wolontariat pracowniczy. W artykule zastanowimy się nad samą ideą wolontariatu oraz specyficznymi cechami wolontariatu pracowniczego. Odniesiemy się również do współpracy kultury i biznesu. Na tej płaszczyźnie omówiona zostanie kwestia wolontariatu pracowniczego podejmowanego na rzecz kultury na przykładzie współpracy między firmą IBM Polska a Muzeum Powstania Warszawskiego.

Co to jest wolontariat?
Wolontariat angażuje pojedyncze osoby do działania na rzecz własnych społeczności. Jest wyrazem przekonania, że niosąc pomoc innym członkom danej społeczności, można uczynić wiele dobrego zarówno dla siebie, sąsiadów, jak i dla osób potrzebujących pomocy. Dlatego wyróżnikiem wolontariatu jest dobrowolność i nieodpłatność działań.
Według Centrum Studiów nad Społeczeństwem Obywatelskim, jednego z najbardziej popularnych ośrodków badań nad wolontariatem w Stanach Zjednoczonych, wolontariat to „nieodpłatna, dobrowolna praca świadczona na rzecz osób nieznajomych (spoza rodziny lub najbliższego grona przyjaciół, sąsiadów), środowiska naturalnego, społeczeństwa lub społeczności lokalnej, podejmowana indywidualnie lub w ramach organizacji lub instytucji publicznej” .
Idea wolontariatu sięga początków ludzkości – oczywiście najpierw pozbawiony był ram instytucjonalnych, z czasem jednak stał się jednym z narzędzi pracy wielu organizacji niosących wsparcie. Wśród tego typu organizacji najpopularniejszy był wolontariat świadczony na rzecz organizacji czy inicjatyw kościelnych (np. w szpitalach, szkołach prowadzonych przez siostry zakonne). Lata 90. w Polsce to rozkwit różnego rodzaju organizacji pozarządowych, które swoją działalność w dużym zakresie opierają na świadczonej nieodpłatnie pracy wolontariuszy.

Czym jest wolontariat pracowniczy?
Szczególnym rodzajem wolontariatu jest wolontariat pracowniczy. W opinii Centrum Wolontariatu, skupiającej regionalne i lokalne centra wolontariatu, polega on na inicjowaniu przez firmy działań na rzecz rozwoju społeczności lokalnej w instytucjach publicznych czy organizacjach pozarządowych .
W obowiązującym w Polsce ustawodawstwie nie ma aktów prawnych, które wprost regulują kwestie wolontariatu pracowniczego. Ustawą, której przepisy stosowane są w kwestiach związanych z wolontariatem pracowniczym, jest ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie . Ponadto w przypadku wolontariatu pracowniczego zastosowanie znajdą również przepisy Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. oraz Kodeksu pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. Wolontariat pracowniczy od podstawowej formy wolontariatu różni fakt, że poza wolontariuszem-pracownikiem i korzystającym występuje trzeci podmiot, tj. przedsiębiorca-pracodawca, zapewniający finansowo-organizacyjne wsparcie w przypadku podjęcia wolontariatu przez swoich pracowników .
Firmy w Polsce niezbyt często wpisują wolontariat pracowniczy do zakresu działań proponowanych pracownikom. Można wskazać na co najmniej dwie przyczyny tego stanu rzeczy. Po pierwsze, jest to pokłosie głęboko zakorzenionej niechęci Polaków do tzw. czynów społecznych z czasów PRL (wywodzących się z radzieckiej tradycji subotnika). Była to obowiązkowo świadczona praca w czasie wolnym, bez wynagrodzenia, skąd wzięło swój początek popularne sformułowanie z czasów PRL-u, że coś zostało zrobione „w czynie społecznym”. Po drugie, analizując to zagadnienie w szerszym kontekście, należy zauważyć, że okres socjalizmu nie przyczynił się do popularyzacji idei społeczeństwa obywatelskiego. Dopiero lata 90. dały początek procesowi jego intensywnego kształtowania się, dzięki czemu Polacy coraz lepiej rozumieją i doceniają znaczenie m.in. wolontariatu.
Warto przytoczyć w tym miejscu dane statystyczne, pokazujące skalę i popularność wolontariatu w ogóle w Polsce. Ostatnie badania Stowarzyszenia Klon/Jawor dotyczące zaangażowania społecznego Polaków potwierdziły, że pracę jako wolontariusz wykonuje ok. 20% Polaków . Badanie to nie ujmowało osobno zjawiska, którym jest wolontariat pracowniczy. Zwrócono jednak uwagę, że osoby czynne zawodowo stanowią 18% wszystkich wolontariuszy, z czego największą grupę tworzą osoby między 36. a 45. rokiem życia (19%) . Poziom tego zaangażowania wśród osób pracujących jest więc spory – na tej podstawie można wysnuć wniosek, że programy wolontariatu pracowniczego mogą cieszyć się powodzeniem.
Ogólnopolskie badanie poświęcone analizie samego zjawiska wolontariatu pracowniczego podjęte zostało przez Centrum Wolontariatu w 2008 r. (I edycja ) oraz w 2013 r. (II edycja) . Wyniki II edycji badania pokazują, że około 5–7% największych firm prowadzi obecnie program wolontariatu pracowniczego. Jest to trzykrotny wzrost poziomu uczestnictwa w porównaniu ze wskazaniami z 2008 r. Autorzy badania prognozują utrzymanie się tego trendu wzrostowego. Podstawą tak sformułowanej prognozy jest fakt, że co piąta firma (18%) spośród tych, które nie organizują obecnie programu wolontariatu pracowniczego, rozważa jego wprowadzenie w przyszłości, z kolei 70% firm biorących pod uwagę wprowadzenie programu wolontariatu pracowniczego chce dokonać tego w okresie najbliższych trzech lat .
Wyniki wspomnianego badania pokazują również, że w program wolontariatu pracowniczego angażuje się przeciętnie 21% wszystkich pracowników firmy (reprezentujących różne szczeble organizacji), a wolontariusz poświęca na działalność w ramach programu wolontariatu pracowniczego średnio 12 godzin rocznie . Wśród wolontariuszy dominują osoby w przedziale wiekowym 30–40 lat (43%). W programy wolontariatu częściej włączają się kobiety (przeważają w strukturze wolontariuszy w 47% badanych firm, a mężczyźni jedynie w 9%) .
Jak można realizować programy wolontariatu pracowniczego?
Wolontariat pracowniczy może być realizowany w bardzo wielu formach (np. wolontariat krótko- i długoterminowy, lokalny lub międzynarodowy, indywidualny, zespołowy, na rzecz danej organizacji czy danego wydarzenia, akcyjny lub systemowy). Świadczenia w ramach wolontariatu pracowniczego mogą być wykonywane przez pracownika w czasie pracy lub w czasie wolnym od pracy (pracownik może np. otrzymać równoważny czas wolny za pracę jako wolontariusz, dzień wolny od pracy z przeznaczeniem na wolontariat lub też urlop bezpłatny).
Wśród przykładów wolontariatu pracowniczego można wskazać m.in. :
• autorskie projekty pracownicze polegające na realizacji własnych pomysłów (mogą to być np. zbiórki pieniędzy/darów rzeczowych dla osoby potrzebującej czy znajdującej się w trudnej sytuacji losowej lub akcje pobierania krwi – akcje tego typu mają zazwyczaj charakter impulsowy, przeprowadzane są z inicjatywy pracowników, a firma albo wyłącznie biernie obserwuje dane wydarzenie, albo też włącza się do akcji poprzez przekazanie jakiejś kwoty czy daru rzeczowego, np. wózka inwalidzkiego);
• autorskie programy wolontariatu firm
- zyskującą na popularności formą wolontariatu pracowniczego są organizowane przez firmy krótkoterminowe wyjazdy integracyjne pracowników połączone z wolontariatem, np. malowanie szkoły, sadzenie drzew, oczyszczenie określonego terenu. Intencją tego rodzaju programu wolontariatu jest integracja zespołu przez wspólną, dobrowolną pracę pracowników wszystkich szczebli na rzecz potrzebujących oraz promowanie postaw prospołecznych wśród pracowników;
- wolontariat może być stałym elementem programu społecznej odpowiedzialności firmy, np. firma może regularnie ogłaszać wewnętrzne konkursy grantowe, których celem jest wyróżnienie pomysłów pracowników na wolontariat. Może też realizować wieloletnie programy wolontariatu, do udziału w których zachęcani są pracownicy – firmy mogą proponować im wyjazdy w ramach wolontariatu zagranicznego, oddelegowanie do pracy w organizacji pozarządowej czy też udział w różnych akcjach, np. w ogólnokrajowych akcjach społeczno-charytatywnych organizowanych przez podmioty trzecie. Częstym elementem zachęty do podjęcia wolontariatu dla pracowników jest możliwość skorzystania z 1–2 dni wolnych z przeznaczeniem na wolontariat (pracownicy mogą podjąć taką pracę w dowolnej organizacji lub też skorzystać z bazy projektów wolontariatu, którymi dysponują firmy).
Dla podkreślenia znaczenia programów wolontariatu pracowniczego firmy coraz częściej wpisują obowiązki związane z zarządzaniem wolontariatem do zadań menedżerów/specjalistów ds. społecznej odpowiedzialności, promocji czy też zasobów ludzkich. Rzadziej powoływane jest odrębne stanowisko osoby zarządzającej programem wolontariatu w firmie. Do zadań menedżerów zajmujących się w firmie programem wolontariatu należy – oprócz obowiązków związanych z przygotowaniem, realizacją i ewaluacją oferty wolontariatu – efektywne komunikowanie pracownikom ofert wolontariatu (elektroniczna baza ofert wolontariatu), jak i motywowanie ich do podjęcia wolontariatu (zachęty pozafinansowe, w tym m.in. dni wolne od pracy, oraz zachęty finansowe) .
Kwestia odpowiedniego zaplanowania i doprecyzowania szczegółów programu wolontariatu we współpracy z organizacją przyjmującą wolontariuszy odgrywa szczególną rolę w przypadku pracowników angażujących się w tego typu działania. Badania poświęcone wolontariatowi pracowniczemu pokazują ciekawą tendencję. Z jednej strony, pracownicy firm bardzo chętnie włączają się w programy wolontariatu, z drugiej jednak strony, ta grupa wolontariuszy jest szczególna, ponieważ ich oczekiwania odnośnie do programu wolontariatu są wysokie. Są oni świadomi swojej decyzji, a przeznaczając wolny czas na pomoc innym, pragną wykorzystać go w jak najbardziej efektywny sposób. Pracownik, którego zapał i wola zaangażowania nie będą dobrze wykorzystane, może wycofać się z programu wolontariatu. Nie bez znaczenia pozostaje ponadto nadzór ze strony firmy nad szczegółami pracy powierzanej pracownikom w ramach wolontariatu. Jeśli wolontariusz ma bowiem wykonywać proste zadania –np. wycinanie różnych elementów z papieru – należy zaplanować to działanie w taki sposób, by nie wpłynęło ono demotywująco na pracowników-wolontariuszy, wśród których mogą znaleźć się zarówno pracownicy o wysokich kwalifikacjach, zajmujący wysokie stanowiska w firmie, jak i pracownicy z niższych stanowisk – wszyscy oni jednak mogą oczekiwać, że czas, który poświęcają na wolontariat, będzie doskonale zorganizowany.

Co jest celem wolontariatu pracowniczego?
Obecnie wolontariat służy nie tylko niesieniu pomocy potrzebującym, lecz także jest popularnym pozafinansowym narzędziem motywacyjnym. Może być także sposobem na realizowanie swoich pasji czy zdobycie dodatkowego doświadczenia zawodowego. Z punktu widzenia firmy wolontariat pracowniczy jest coraz częściej jednym z elementów strategii społecznej odpowiedzialności.
Wolontariat pracowniczy przyczynia się do budowania lokalnego partnerstwa między środowiskiem przedsiębiorców a podmiotami trzecimi. Może pełnić również istotną rolę w zakresie kreowania pozytywnego wizerunku przedsiębiorcy jako uczestnika życia społecznego, włączającego się w działania na rzecz innych podmiotów. Warto zauważyć, że wolontariat wpływa pozytywnie na kształtowanie dobrych relacji wśród pracowników poprzez stymulowanie kreatywności, zdobywanie umiejętności interpersonalnych i zdolności organizacyjnych.
Badania przeprowadzone przez Centrum Wolontariatu podkreślają jako najważniejsze cele programu wolontariatu pracowniczego: przyczynienie się do poprawy sytuacji osób potrzebujących poprzez wykorzystanie możliwości i zasobów firmy w słusznej sprawie (92%) oraz zbudowanie/wzmocnienie wizerunku firmy odpowiedzialnej i zaangażowanej społecznie (86%) .
Kolejne cele skupione są na pracownikach i kwestii postrzegania przez nich firmy :
- propagowanie idei wolontariatu pracowniczego (75%);
- integracja pracowników i zwiększenie ich zadowolenia czy satysfakcji z pracy (75%);
- wzrost zaangażowania i motywacji oraz zmiana podejścia do firmy jako nie tylko miejsca zarobkowania, ale również realizowania innych celów życiowych (75%);
- umożliwienie pracownikom realizacji swoich zainteresowań (72%);
- wzmocnienie relacji emocjonalnej pracowników z firmą (64%).
Wolontariat pracowniczy może być postrzegany jako jeden ze sposobów radzenia sobie ze stresem lub wypaleniem zawodowym pracowników. Dużą wartością tego typu programów jest ponadto możliwość rozwijania wielu umiejętności, np. zdolność do współpracy, umiejętność motywowania siebie, umiejętność komunikacji, skuteczność oraz umiejętność zarządzania projektem.
Czy wolontariat pracowniczy w kulturze jest możliwy?
Przedsiębiorstwa, nawet jeśli prowadzą program wolontariatu pracowniczego, nie zawsze oferują możliwość podjęcia takich działań w sferze kultury . Często wynika to z braku zainteresowania pracowników tego typu pracą, gdyż chętniej angażują się oni w działania o charakterze społecznym, często jednorazowe akcje mające na celu zbiórkę pieniędzy czy darów rzeczowych dla osoby w trudnej sytuacji. Bariery ograniczające rozwój tego typu wolontariatu napotyka się już na etapie konstruowania oferty programu wolontariatu pracowniczego.
Jeśli firmy prowadzą programy wolontariatu pracowniczego, budują bazę ofert wolontariatu we współpracy z organizacjami, które korzystają z pracy wolontariuszy (są to zazwyczaj organizacje społeczne o bardzo szerokim profilu: domy dziecka, przedszkola, szpitale, ośrodki zdrowia, instytucje kultury etc.). Gromadzenie ofert jest bardzo istotnym etapem. Odbywa się ono np. poprzez ogłaszanie konkursów na program wolontariatu lub rozesłanie zapytania wśród różnych organizacji, które ma na celu zebranie różnych opcji wolontariatu, w który mogą się zaangażować pracownicy firm. Jak już wspomniano, działania jednorazowe o charakterze prospołecznym cieszą się dużo większą popularnością niż zaangażowanie w wolontariat w kulturze – prym wiodą tu takie akcje, jak odbudowa stodoły czy malowanie płotu wokół domu dziecka. Dlatego też instytucje kultury mają sporą trudność w zaproponowaniu wolontariuszom korporacyjnym takich działań, które będą dla nich atrakcyjne. Wynika to częściowo z faktu, że instytucje kultury oczekują od wolontariuszy częściej stałej obecności, a nie zaangażowania jednorazowego.
Jednak nie oznacza to, że wolontariat pracowniczy w kulturze jest niemożliwy. Aby to udowodnić, omówiony zostanie niezwykle interesujący przykład wolontariatu pracowniczego między instytucją kultury a podmiotem biznesowym – pilotażowy program wolontariatu między IBM Polska oraz Muzeum Powstania Warszawskiego.
Współpraca w zakresie wolontariatu pracowniczego między IBM Polska a Muzeum Powstania Warszawskiego
Firma IBM Polska prowadzi program wolontariatu pracowniczego w wielu obszarach, w tym w obszarze kultury. Wydawać by się mogło, że firma jako ekspert w zakresie usług doradczych i informatycznych, oprogramowania oraz systemów i technologii informatycznych jest niszowym partnerem dla sektora kultury. Strategia społecznej odpowiedzialności firmy skupia się na obszarach związanych z nowoczesnymi technologiami i rozwiązywaniem różnego rodzaju problemów społecznych z ich wykorzystaniem.
Jednak odpowiednio zaprojektowany program wolontariatu pracowniczego w instytucji kultury, którą jest Muzeum Powstania Warszawskiego, okazał się atrakcyjny dla obu stron. Inicjatywa podjęcia współpracy między partnerami została zainicjowana wraz z tworzeniem oferty biznesowej dotyczącej cyfryzacji zbiorów muzealnych i bibliotecznych. Muzeum zdecydowanie wyszło naprzeciw oczekiwaniom firmy IBM. Muzeum jest instytucją nowoczesną, korzystającą w swoich działaniach z różnych nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Ponadto w jego strukturze funkcjonuje Centrum Wolontariatu zarządzające pracą wolontariuszy, co ułatwiło nawiązanie kontaktu między podmiotami. Dla firmy IBM duże znaczenie miał komfort prowadzenia rozmów wstępnych z pracownikami muzeum – ich profesjonalizm, niezwykle efektywna komunikacja biznesowa (ważne okazały się tu takie szczegóły prowadzenia rozmów, jak np. szybka odpowiedź zwrotna, utrzymanie kontaktu, bezpośrednie informowanie o potrzebach).
W celu doprecyzowania warunków współpracy między partnerami niezbędne było połączenie obszaru nowoczesnych technologii z tematyką, którą podejmuje w swoich działaniach muzeum. Dlatego też program wolontariatu pracowniczego, który oferuje w nim IBM, obejmuje dwa rodzaje działań:
- prowadzenie przez pracowników IBM szkoleń dla innych wolontariuszy muzeum; jest to tzw. wolontariat kompetencyjny, którego podstawą są profesjonalne umiejętności pracowników, np. prowadzenie szkoleń w obszarze efektywnej prezentacji multimedialnej, publicznych wystąpień, formułowania strategii etc.;
- opracowanie i wdrożenie projektu gry interaktywnej promującej wiedzę historyczną o Powstaniu Warszawskim.
Początkowo w wolontariat pracowniczy w muzeum zaangażowała się niewielka grupka wolontariuszy z firmy IBM (ok. pięć osób w roku 2011). Pilotażowy program wolontariatu pokazał, że pracownicy są zainteresowani ofertą o profilu kulturalnym. Planowane jest stopniowe poszerzanie oferty skierowanej do wolontariuszy IBM, m.in. o tematyczne szkolenia innych wolontariuszy Muzeum Powstania Warszawskiego (np. w obszarze nowoczesnych technologii, promocji, prezentacji) oraz opracowanie i wdrożenie projektu gry interaktywnej.
Pracownicy IBM podejmujący wolontariat w muzeum (ale również w innych organizacjach) nie otrzymują żadnych dodatkowych świadczeń. Wolontariat wykonują poza wymiarem pracy zawodowej, firma oferuje im jedynie możliwość dobrowolnego włączenia się w działalność społeczną. Dlatego też składają oświadczenie, że świadomie podejmują pracę jako wolontariusz oraz że firma nie odpowiada za ich działania, co jest rodzajem zabezpieczenia dla niej .
Anna Jawor z IBM Polska zwraca uwagę na istotną kwestię, która może pomóc w procesie nawiązywania współpracy instytucji kultury i firmy. Jej zdaniem zasadnicze znaczenie ma dobre przygotowanie i otwarcie organizacji kultury na współpracę z biznesem w zakresie wolontariatu pracowniczego. Zdarza się bowiem, że organizacje kultury, mimo że bardzo chcą korzystać z pracy wolontariuszy, nie wiedzą, jak z nimi pracować – nie dysponują w tym zakresie żadnym albo tylko niewielkim doświadczeniem lub też brakuje im pomysłu na zarządzanie programem wolontariatu pracowniczego. Z tego względu aspekt właściwego zarządzania programami takiego wolontariatu przez firmy, jak i zarządzanie wolontariuszami przez organizacje przyjmujące wolontariuszy, jest kluczowe dla rozwoju współpracy opartej na wolontariacie.
Centrum Wolontariatu w Muzeum Powstania Warszawskiego
W strukturze Muzeum Powstania Warszawskiego, co jest niezwykle rzadkie dla instytucji kultury, powołane zostało Centrum Wolontariatu. O wysokiej ocenie jego działalności świadczy liczba wszystkich wolontariuszy angażujących się rokrocznie w prace nieodpłatną na rzecz muzeum – ok. 150 osób w różnym wieku, dysponujących różnym doświadczeniem zawodowym i życiowym. Tego typu jednostka zarządzająca wolontariuszami w instytucji kultury jest rzadko spotykanym rozwiązaniem, co pozwala wysnuć wniosek o profesjonalnym podejściu do pracy wolontariuszy w muzeum.
Muzeum Powstania Warszawskiego promuje ideę wolontariatu kompetencyjnego, opartego na wykorzystaniu umiejętności wolontariusza oraz długoterminowego, angażującego wolontariusza w dłuższej perspektywie czasowej. Poszczególne etapy nawiązywania współpracy z wolontariuszami są sformalizowane – muzeum z reguły podpisuje roczną umowę o współpracy z wolontariuszami, która określa zakres prac, prawa, obowiązki wolontariusza. W ten sposób instytucja nawiązuje współpracę z każdym wolontariuszem. Dotyczy to również przypadku wolontariatu pracowniczego. Cały proces rekrutacji jest analogiczny, jak w przypadku innych wolontariuszy – zobowiązani są do wypełnienia ankiety, udziału w spotkaniu rekrutacyjnym, podczas którego dokonują wyboru działu muzeum, w którym chcą pracować. Wolontariusze zapoznają się ze specyfiką funkcjonowania placówki, uczestniczą w kilkudniowym kursie specjalistycznym kończącym się egzaminem sprawdzającym nabytą wiedzę (często ta praktyka stosowana jest w sytuacji, gdy wolontariusze mają pełnić rolę przewodników). Dokładny zakres prac wolontariuszy biorących udział w programie wolontariatu pracowniczego jest ustalany nie z poszczególnymi firmami, lecz z samymi wolontariuszami dokonującymi wyboru zadań.
Marta Kukowska, Centrum Wolontariatu Muzeum Powstania Warszawskiego: „Każdy u nas znajdzie miejsce – czy to jest osoba starsza, młodsza, niepełnosprawna itd. Staramy się dopasować zadania do możliwości i kompetencji danej osoby. Stąd tak ważna jest rozmowa kwalifikacyjna. Staramy się pomóc danej osobie w użyciu tych talentów, które ma”.
Muzeum Powstania Warszawskiego prowadzi działania ewaluacyjne programu wolontariatu, w tym pracowniczego. Prowadzone są specjalne karty pracy, które określają zaangażowanie wolontariuszy i informują, ile godzin na rzecz muzeum przepracował wolontariusz. Centrum Wolontariatu podejmuje ponadto analizy o charakterze jakościowym polegające na rozmowach ewaluacyjnych z kierownikami działów na temat zaangażowania wolontariuszy, ich frekwencji. Pozwala to na ciągłe udoskonalanie projektów, w których wolontariusze biorą udział, oraz dopasowanie odpowiednich zadań dla każdego wolontariusza.

Korzyści z programu wolontariatu pracowniczego
Zarówno Anna Jawor z IBM, jak i Marta Kukowska z Centrum Wolontariatu na pytanie o motywy wdrażania programu wolontariatu pracowniczego odpowiedziały, że przemawiają za tym argumenty wizerunkowe, integracyjne oraz z obszaru rozwoju osobistego. Wśród korzyści dla pracowników z włączania się w program wolontariatu wymienione zostały czynniki miękkie – kształtowanie postawy prospołecznej pracowników, poczucie satysfakcji z podjęcia takiego zadania. Budują one również wśród pracowników poczucie przynależności do firmy działającej na rzecz dobra społecznego.
Wolontariat pracowniczy wykorzystywany jest ponadto jako narzędzie promocyjne (budowa wizerunku firmy) i narzędzie motywacyjne (zarządzania zasobami ludzkimi), w sytuacji kiedy np. szkolenia czy podwyżki wynagrodzenia pracowników nie są już efektywnym motywatorem. Marta Kukowska, Centrum Wolontariatu Muzeum Powstania Warszawskiego: „Wolontariat powoduje, że motywacja pracownika do działania bardzo wzrasta. (…) Chwilowe odsunięcie pracownika od organizacji, pokazanie mu innego środowiska, wykorzystanie jego kompetencji w inny sposób, »rozerwanie go« w ramach wolontariatu daje firmie bardzo dużo. Firmy zachodnie to wiedzą. Polskie firmy też powoli się przekonują, że wolontariat nie jest marnotrawieniem czasu, ale w dłuższej perspektywie przynosi firmie ogromne korzyści. Czasem wysyła się pracowników na akcje budowania zespołu, a uważam, że lepiej byłoby wysłać ich na akcję wolontariatu. Obserwujemy, jakie reakcje powstają między naszymi wolontariuszami, jak się rozwijają, nabywają nowych kompetencji i umiejętności. Mogą się czymś pochwalić w swoim środowisku. Zdaniem wielu firm włączanie się w wolontariat pracowniczy wpływa również na utrwalenie pozytywnego wizerunku”.

Uwagi końcowe
Wdrożenie programu wolontariatu pracowniczego w firmie jest złożonym projektem. Nie każda firma może pozwolić sobie na stworzenie formalnych programów wolontariatu pracowniczego oraz wyodrębnienie specjalnego budżetu na realizacje działań w tym zakresie. Zwykle jest to domeną dużych, międzynarodowych firm, którym łatwiej jest utworzyć osobne stanowisko dla osoby zarządzającej wolontariatem pracowniczym w firmie, jednak trudniej jest orientować się w lokalnym środowisku i dotrzeć do podmiotów potrzebujących takiego wsparcia z ich strony.
Względy wizerunkowe oraz integracja zespołu czy rozwój pracowników stanowią dla firmy istotny czynnik, dla którego programy wolontariatu pracowniczego są podejmowane. Jednak warto zwrócić uwagę na znaczenie interakcji zachodzących między pracownikami-wolontariuszami a społecznością, na rzecz której podejmują wolontariat. Wolontariusze korporacyjni przyjmują rolę ambasadorów firmy, a zarazem mentorów – wychodzą do społeczności, gdzie budują obraz profesjonalnej firmy troszczącej się o kwestie lokalne oraz angażują swoje zasoby (ludzkie, intelektualne, materialne etc.), aby rozwiązać dany problem. Jest to jeden z aspektów przyczyniających się do budowania przez firmę pozycji świadomego lidera. Warto nadmienić, że tego typu działalność stwarza firmie możliwości identyfikowania nowych możliwości rynkowych np. poprzez próbę rozwiązania czy zrozumienia aktualnych problemów danej społeczności.
Omawiany przypadek dotyczył szczególnego rodzaju wolontariatu pracowniczego – w sferze kultury. Dla firmy każdy obszar społecznej odpowiedzialności jest narzędziem biznesowym, który w założeniu ma przynosić korzyści. Poprzez włączanie się w sferę kultury przedsiębiorstwo pokazuje swoje umiejętności i technologie, m.in. wypracowując referencje i udoskonalając swoją ofertę biznesową skierowaną do tego sektora.