Szansą na finansowanie projektów kulturalnych są konkursy ogłaszane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Instytucja daje wnioskodawcom szereg możliwości aplikowania, w zależności od pomysłu, ilości potrzebnych środków na realizację przedsięwzięcia czy sektora działalności. W ramach MKiDN ogłaszane są Programy Ministra, czyli konkursy na projekty finansowane ze środków ministerialnych. MKiDN jest również operatorem Funduszy Norweskich na kulturę w ramach konkursów „Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego” oraz „Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego”. Co roku ogłaszane są również tzw. konkursy specjalne, związane z obchodami w danym roku. Ministerstwo przyznaje również Promesy, czyli finansowania wkładu własnego do złożonych projektów w innych konkursach. Jest także operatorem środków XIII priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIŚ). Co roku ogłaszane są również programy stypendialne przyznawane wybitnym twórcom, artystom i studentom.
Programy Ministra to jedno z najbardziej popularnych źródeł finansowań projektów sektora kreatywnego. Rokrocznie setki organizacji dostają dofinansowania na swoje inicjatywy. Każdego roku priorytety Programów również nieco się zmieniają. Rok 2008 był rokiem przełomowym, gdy MKiDN ogłosiło w ciągu roku aż 14 programów konkursowych. W 2009 było ich tylko 9. Jednak od tego momentu ich liczba zdecydowanie rośnie. Zwiększa się nie tylko liczba priorytetów i programów, ale również ilość środków przeznaczonych na dofinansowania projektów.
Nabory wniosków ogłaszane są dwa razy do roku. Pierwszy zawsze w listopadzie, drugi w marcu roku następnego. Przy zastrzeżeniu, że alokacja może być wykorzystana w pierwszym naborze. Zatem najbezpieczniejszym terminem jest 30 listopada. Dofinansowania otrzymują projekty, które otrzymały najlepszą punktację, przekraczając minimalny poziom punktów przeznaczony w tym naborze i określony w wytycznych Ministerstwa [1] . Ważnym jest, by pomimo odrzucenia wniosku do końca walczyć o przyznanie środków, jeśli nie złożeniem wniosku w kolejnym naborze, to odwołaniem od decyzji Ministra. Doświadczenie uczy, że większość odwołań składanych przez wnioskodawców jest rozpatrywana pozytywnie. Ministerstwo często decyduje się również na zwiększenie alokacji w danym Programie.
Obecnie zostały już ogłoszone konkursy na realizację projektów w 2014 roku. Termin składania wniosków w pierwszym naborze to 30 listopada 2013. Drugi nabór zakończy się 31 marca 2014r. [2] W ramach Programów Ministra zostało ogłoszonych siedem programów:
1. Wydarzenia artystyczne,
2. Kolekcje,
3. Promocja literatury i czytelnictwa,
4. Edukacja,
5. Obserwatorium kultury,
6. Dziedzictwo kulturowe,
7. Rozwój infrastruktury kultury.
Programami specjalnymi na 2014 rok zostały: Kolberg 2014 oraz Turcja 2014.
Wniosek o dofinansowanie składany jest w wersji elektronicznej w specjalnym systemie, działającym na potrzeby aplikacji do konkursów ogłaszanych przez Ministerstwo. Dla prawidłowego złożenia wniosku należy założyć konto w Elektronicznym Biurze Obsługi Interesanta (EBOI), poprzez stronę https://esp.mkidn.gov.pl/. Możliwość założenia konta, a jednocześnie złożenia wniosku, mają jednak tylko te organizacje, które posiadają prawidłowy NIP i REGON.
Istnieją dwie możliwości potwierdzenia i zweryfikowania rzeczywistego złożenia wniosku w konkursie: za pomocą bezpiecznego podpisu elektronicznego sprawdzonego przy pomocy odpowiedniego certyfikatu lub złożenia formularza potwierdzenia złożenia wniosku w siedzibie Ministerstwa. W drugim przypadku, po złożeniu wniosku, system generuje osobny plik, który jest potwierdzeniem złożenia wniosku aplikacyjnego. Formularz należy wydrukować i złożyć osobiście w Kancelarii Ministerstwa.
O zakwalifikowaniu wniosku decyduje data nadania. Jedynym dokumentem, który wnioskodawca dostarcza do operatora środków jest potwierdzenie złożenia wniosku. Wszystkie wnioski oraz potwierdzenia ich złożenia dostarczone po terminie określonym w dokumentacji konkursowej jako termin naboru są rozpatrywane dopiero w ramach kolejnego naboru wniosków. Jeśli nabór nie zostaje ogłoszony, wnioski nie są rozpatrywane i są odsyłane do wnioskodawcy.
W związku z tym, że system EBOI dopuszczę modyfikację wniosków online, należy zwrócić szczególną uwagę czy numer ostatecznej wersji złożonego wniosku jest tożsamy z numerem na wygenerowanym potwierdzeniu jego złożenia.
Ministerstwo daje również szczególną możliwość organizacjom, które mają problemy z dopełnieniem kwestii formalnych w aplikacji. Wnioskodawcy, którzy złożą wniosek do 15 listopada 2013 r. lub 14 marca 2014 r., będą poinformowani przez pracowników Ministerstwa o ewentualnych błędach i uchybieniach formalnych. Informacje te są przesyłane na adres e-mail wpisany do wniosku. Wnioskodawca ma zatem możliwość poprawienia i zlikwidowania uchybień, które groziłyby odrzuceniem wniosku z przyczyn formalnych. Poprawiony wniosek należy złożyć ponownie zarówno w wersji elektronicznej (EBOI), jak i papierowej (tylko, gdy organizacja nie dysponuje podpisem elektronicznym).
Podstawowym warunkiem złożenia wniosku w listopadzie b.r. jest realizacja planowanego zadania na terenie Polski w 2014r. Jeden wnioskodawca może złożyć maksymalnie dwie aplikacje w ramach priorytetu, jednakże w przypadku ogłoszenia II naboru do tej liczby nie są wliczane wnioski odrzucone z przyczyn formalnych w I naborze.
Jednym z kluczowych elementów wniosku jest budżet projektu. Istotnym jest, by uwzględniał on jedynie pozycje niezbędne podczas realizacji planowanego zadania. Uwagi należy poświęcić również zagadnieniu VATu. W poszczególnych pozycjach kosztorysowych nie powinien być uwzględniony podatek VAT dla tych wnioskodawców, którzy mają prawo do jego odliczenia. Wyjątek obejmuje jednak wnioskodawców, którzy nie mają takiej prawnej możliwości. W takim wypadku kosztami kwalifikowalnymi są koszty brutto usług. I analogicznie- wnioskodawcy, którzy mają możliwość VATu), sporządzają kosztorysy w kwotach netto.
Należy pamiętać, że we wniosku umieszczamy te źródła finansowania projektu, które będą ujęte w ewidencji księgowej wnioskodawcy. Oznacza to, że zarówno praca wolontariuszy w projekcie, jak i użyczenie lokalu czy sprzętu na potrzeby jego realizacji są tu środkiem niekwalifikowalnym i nie mogą stanowić wkładu własnego wnioskodawcy.
Ocena wniosków trwa maksymalnie 2 miesiące i jest dokonywana przez specjalnie do tego celu powołany zespół sterujący. Zespół ten, powołany przez Ministra składa się z niezależnych ekspertów, którzy nie są pracownikami Ministerstwa i posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie w dziedzinach objętych programem. Niestety, zarządzenie [3] przewiduje, że w szczególnych przypadkach, które nie są jasno sprecyzowane, oceniającymi są sami pracownicy Ministerstwa. Ostateczną listę dofinansowanych projektów zawsze zatwierdza Minister.
Aplikacje rozpatrywane są w czterech etapach:
1. Ocena formalna,
2. Ocena punktowa,
3. Przyznanie dofinansowania w trybie normalnym,
4. Przyznanie dofinansowania w trybie odwoławczym [4] .
Jeśli wniosek posiada uchybienia formalne, do Wnioskodawcy zostaje wystosowane pismo w formie elektronicznej przez instytucję zarządzającą priorytetem, w którym jest określony termin nadesłania poprawek. Według wytycznych jest to termin siedmiodniowy. Jednak warunkiem przyjęcia przez instytucję zarządzającą poprawionej dokumentacji jest jej właściwa korekta oraz faktyczne dostarczenie poprawek do Ministerstwa w wyznaczony terminie. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie błędy we wniosku są traktowane jako uchybienia formalne [5] .
W przypadku jeśli regulamin danego programu określa konieczność złożenia załączników na etapie naboru wniosków, błędem formalnym jest:
• brak wymaganych załączników,
• niedostosowanie załączników przesłanych w formie elektronicznej do specyfikacji technicznej określonej w regulaminie danego programu,
• niezgodność treści wymaganych załączników z zakresem zadania będącym przedmiotem wniosku.
Wnioski oceniane są w przedziale od 0 do 100 punktów zgodnie z kryteriami, które są określone w regulaminach konkursowych każdego z programów. Do wglądu wnioskodawca ma również wzór karty oceny wniosków. Aby wniosek otrzymał dofinansowanie, musi otrzymać minimum 70 punktów. Projekty oceniane są w trzech kategoriach:
1) Wartość merytoryczna- punktacja i zakres ustalany zgodnie z priorytetem,
2) Zgodność ze strategicznymi celami priorytetu- oceniający sprawdza czy:
a. Zadanie jest kompleksowe i posiada spójną koncepcję prezentacji wybranego zagadnienia/zagadnień,
b. Tematyka zadania jest unikalna i wyróżnia go spośród innych rozpatrywanych w priorytecie,
c. Zadanie oferuje szerokie spektrum prezentacji artystycznych,
d. Zadanie wykracza poza standardową działalność podmiotu lub znacząco podnosi poziom tejże działalności,
e. Zadanie jest cykliczne, o wieloletniej (minimum 5-cioletniej) tradycji lub związane z ważną rocznicą i/lub obchodami jubileuszowymi,
f. Zadanie tworzy wartościowy model uczestnictwa w kulturze i/lub popularyzacji wybranego zagadnienia istotnego dla kultury współczesnej,
g. Zadanie skutecznie propaguje postawy oparte na świadomości własnej tożsamości kulturowej i/lub szacunku i tolerancji dla innych nacji oraz odmiennych poglądów religijnych, politycznych i obyczajowych,
h. Zadanie ma wysokie walory wizerunkowe w zakresie promocji kultury polskiej na arenie międzynarodowej,
i. Zadanie pełni kluczową rolę w życiu kulturalnym regionu, aktywuje społeczność lokalną oraz współpracę na szczeblu ogólnopolskim/międzynarodowym. Zwraca uwagę na najwartościowsze projekty realizowane także poza centrami kulturalnymi i gospodarczymi Polski,
j. Wnioskodawca dysponuje niezbędnym(minimum 5-letnim) doświadczeniem w organizowaniu przedsięwzięć kulturalnych,
k. Wnioskodawca – na podstawie Syntetycznego opisu działalności i/lub oceny dotychczasowej współpracy – gwarantuje realizację przyjętych założeń merytorycznych.
3) Wartość organizacyjna, w tym:
a. Profesjonalizm przygotowania wniosku,
b. Ocena budżetu [6] (punktację prezentuje poniższa tabela).
Na obniżenie punktacji oceny profesjonalizmu przygotowania wniosku mogą mieć:
• brak wszystkich niezbędnych elementów opisowych we wniosku,
• nieścisłości i niezgodności w opisie źródeł finansowania projektu,
• część (maksymalnie 10%) to koszty niekwalifikowalne- wg. wytycznych ministerialnych.
Tak jak już wspomniano, regulamin konkursowy przewiduje tryb odwoławczy. Odwołanie mogą złożyć wnioskodawcy, których wnioski nie dostały dofinansowania, ale uzyskały minimum 50 punktów w toku oceny. Można je składać wyłącznie za pośrednictwem systemu EBOI w ciągu 10 dni od publikacji wyników konkursu na stronie Ministerstwa. Czas na ich rozpatrzenie przez Instytucję Zarządzającą, to 21 dni.
Może zdarzyć się tak, że Ministerstwo zdecyduje się na przyznanie jedynie części wnioskowanego na projekt dofinansowania. Dzieje się tak ze względu na ograniczoną alokację środków i chęć wsparcia dużej ilości organizacji składającej wnioski. W tym przypadku beneficjent powinien dokonać aktualizacji wniosku w systemie EBOI, modyfikując jednocześnie kosztorys przedsięwzięcia. Beneficjent może zdecydować również o modyfikacji/zmniejszeniu ilości działań całego projektu ze względu na mniejszą ilość przyznanych środków lub zdecydować się na realizację wszystkich działań w ramach otrzymanego finansowania i innych środków własnych. Istotnym jest, by po aktualizacji wniosku procentowy udział dofinansowania nie zmienił się. W wyjątkowych przypadkach, gdy znacząco nie wpłynęłoby to na ilość przyznanych punktów podczas oceny wniosku, możliwe jest zwiększenie procentu dofinansowania. Jest to jednak możliwe, po pozytywnym rozpatrzeniu złożonego podania przez Ministra.
Każdy projekt, który uzyskał dofinansowanie w ramach Programów Ministra, powinien zostać odpowiednio rozliczony. Beneficjent jest także zobowiązany do umieszczenia na materiałach promocyjnych i informacyjnych projektu logotypu MKiDN oraz informacji o przyznanym dofinansowaniu w ściśle określonej formie: Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Materiały nieoznakowane prawidłowo są kosztem niekwalifikowalnym w projekcie.
Rozliczenie finansowe projektu wiąże się z przygotowaniem raportu końcowego, który zawiera:
• ocenę jakości realizacji projektu,
• wskaźniki rezultatów projektu,
• rozliczenie finansowe projektu,
• materiały merytoryczne dotyczące projektu, które należy załączać w formie elektronicznej.
Wydarzenia artystyczne.
Celem Programu Wydarzenia artystyczne jest promocja, wspieranie i popularyzacja najwartościowszych zjawisk z obszaru muzyki, teatru, tańca, kinematografii oraz sztuk wizualnych, jak również promocja polskiej kultury za granicą [7] .
W ramach pierwszego programu- Wydarzenia artystyczne, zostało ogłoszone pięć priorytetów:
1) Muzyka,
2) Teatr i Taniec,
3) Sztuki wizualne,
4) Film,
5) Promocja kultury polskiej za granicą.
Każdy priorytet ma osobno wyznaczone cele, kryteria oceny i alokację.
Priorytet I - Muzyka.
W ramach priorytetu Muzyka można ubiegać się o dofinansowanie projektów o charakterze ogólnopolskim, bądź międzynarodowym, które prezentują różne aspekty kultury muzycznej- zarówno polskiej, jak i światowej:
• festiwali, przeglądów i konkursów,
• koncertów,
• spektakli muzycznych, w skład których wchodzą spektakle operowe, operetkowe i musicalowe,
• wystaw muzycznych,
• muzycznych nagrań audio-video,
• publikacji książkowych dotyczących muzyki,
• filmów dokumentalnych dotyczących muzyki,
• zadań interdyscyplinarnych, w których muzyka odgrywa główną rolę.
Z priorytetu wyłączone są działania, których tematyka dotyczy obszarów zawartych w dokumentacji konkursowej programów specjalnych ogłoszonych przez MKiDN na 2014r. oraz te projekty, których grupą odbiorców są dzieci i młodzież do 18 roku życia, z wyjątkiem tych, które otrzymały finansowanie wieloletnie w latach ubiegłych.
O dofinansowanie w ramach priorytetu mogą się ubiegać:
• „samorządowe instytucje kultury - z wyjątkiem instytucji współprowadzonych przez ministra i jednostki samorządu terytorialnego,
• organizacje pozarządowe,
• kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne,
• podmioty prowadzące działalność gospodarczą.” [8]
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 50 000 zł. W uzasadnionych przypadkach minister może przyznać niższe dofinansowanie niż jest to określone w regulaminie. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 300 000 do 1 500 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania [9] .
W szczególnych przypadkach Minister może podnieść wartość dofinansowania do 100% kosztów projektu. Jeśli wnioskodawca ubiega się o podwyższenie poziomu dofinansowania, umieszcza taką informację we wniosku wraz z jej uzasadnieniem. Wniosek jego niezawierający zostanie automatycznie odrzucony za błędny formalnie. W przypadku braku zgody ministra na podniesienie wartości maksymalnego udziału dofinansowania, wniosek również zostaje odrzucony z przyczyn formalnych. Alokacja na 2014 rok to 20 mln złotych.
Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Mecenatu Państwa.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na umieszczone w nim zagadnienia:
• Ukazanie twórczości muzycznej w bogatym kontekście kultury polskiej i światowej poprzez konfrontację tradycji i nowoczesności, a także działania interdyscyplinarne i prezentację szerokiego spektrum gatunków muzycznych oraz technik i praktyk wykonawczych,
• Prezentacja nowatorskich dokonań muzyki współczesnej, w tym realizacja prapremier i prawykonań,
• Twórcza interpretacja wielowiekowego dziedzictwa kultury muzycznej, poprzez zachowanie i popularyzację najwybitniejszych dokonań muzycznych, a także odkrywanie i prezentację dzieł zapomnianych i rzadko wykonywanych,
• Adekwatność działań realizowanych w ramach zadania oraz kosztów przeznaczonych na ich realizację w stosunku do przewidywanych efektów artystycznych,
• Propagowanie dokonań polskich kompozytorów i wykonawców,
• Umożliwienie twórczego dialogu między muzykami z Polski i z zagranicy poprzez konfrontowanie dokonań rodzimych z wybitnymi zjawiskami muzyki światowej,
• Udział wybitnych artystów i autorytetów lub uzdolnionych artystów młodego pokolenia, w tym debiutantów,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet II - Teatr i taniec.
W ramach priorytetu finansowane są projekty dotyczące zjawisk i trendów we współczesnym teatrze i tańcu. Celem priorytetu jest zarówno wspieranie przedsięwzięć kultywujących tradycję i nawiązujących do najwybitniejszych osiągnięć teatru dramatycznego, jak i projektów skoncentrowanych na kreowaniu nowych wartości, nowych zjawisk artystycznych w przestrzeni miejskiej i nie tylko.
Dofinansowanie otrzymują zadania o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym prezentujące różnorodność dziedziny teatru, dramaturgii oraz tańca współczesnego:
• festiwale, przeglądy i konkursy,
• spektakle teatralne, taneczne i baletowe,
• inne formy prezentacji teatralnych,
• wystawy dotyczące teatru bądź tańca,
• rejestracje video spektakli,
• publikacje książkowe dotyczące teatru bądź tańca,
• filmy dokumentalne o tematyce związanej z teatrem i tańcem,
• zadania interdyscyplinarne,
• inne zadania dokumentujące oraz taniec i teatr.
Z priorytetu wyłączone są działania, których tematyka dotyczy obszarów zawartych w dokumentacji konkursowej programów specjalnych ogłoszonych przez MKiDN na 2014r. oraz te projekty, których grupą odbiorców są dzieci i młodzież do 18 roku życia, z wyjątkiem tych, które otrzymały finansowanie wieloletnie w latach ubiegłych. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 300 000 do 1 500 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania.
Alokacja na 2014 rok to 10 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Mecenatu Państwa.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na umieszczone w nim zagadnienia:
• Ukazanie teatru i tańca w kontekście kultury polskiej i światowej poprzez konfrontację tradycji i nowoczesności, a także działania interdyscyplinarne i prezentację szerokiego spektrum gatunków oraz technik i praktyk wykonawczych,
• Zachowanie i popularyzacja najwybitniejszych dokonań teatru i tańca,
• Prezentacja nowatorskich dokonań teatru i tańca współczesnego, w tym realizacja prapremier,
• Twórcza interpretacja polskiej i światowej klasyki,
• Adekwatność działań realizowanych w ramach zadania oraz kosztów przeznaczonych na ich realizację w stosunku do przewidywanych efektów artystycznych,
• Udział szanowanych artystów i autorytetów bądź uzdolnionych artystów- debiutantów,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet III - Sztuki wizualne.
Na wstępie należy wspomnieć, że instytucja zarządzającą w priorytecie sztuki wizualne nie jest MKiDN, lecz Zachęta- Narodowa Galeria Sztuki. Zatem wszelkie potwierdzenia złożenia wniosku, aktualizacje i inne dokumenty powinny wpłynąć do Kancelarii Zachęty.
Celem priorytetu jest wsparcie oraz popularyzacja zjawisk polskiej sztuki [10] .
Dofinansowanie otrzymują zadania ogólnopolskie i międzynarodowe prezentujące różnorodność zjawisk w obszarze sztuki współczesnej:
• wystawy wraz z katalogami,
• inne formy prezentacji sztuk wizualnych- performance, happeningi i prezentacje multimedialne,
• festiwale, przeglądy i konkursy,
• publikacje książkowe z dziedziny sztuk wizualnych,
• katalogi i książki artystyczne,
• filmy dokumentalne z dziedziny sztuk wizualnych,
• zadania interdyscyplinarne, w przypadku których sztuki wizualne stanowią istotny element koncepcji programowej,
• inne zadania dokumentujące oraz popularyzujące dokonania z obszaru sztuk wizualnych.
Z priorytetu wyłączone są działania, których tematyka dotyczy obszarów zawartych w dokumentacji konkursowej programów specjalnych ogłoszonych przez MKiDN na 2014r. oraz zadania artystyczne, których główną grupą docelową są dzieci i młodzież do 18 roku życia, z wyjątkiem tych, które otrzymały finansowanie wieloletnie w latach ubiegłych.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 35 000 zł. W szczególnych przypadkach Minister może podnieść wartość dofinansowania do 100% kosztów projektu. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 300 000 do 500 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 5 mln złotych.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Przedstawienie sztuki wizualnej w kontekście polskiej i światowej kultury przez przeciwstawienie tradycji i nowoczesności oraz działania interdyscyplinarne,
• Popularyzację dokonań światowej bądź polskiej sztuki współczesnej,
• Prezentację nowatorskich dokonań sztuki wizualnej,
• Udział wybitnych artystów i autorytetów lub uzdolnionych debiutantów,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet IV - Film.
Celem strategicznym priorytetu filmowego jest promocja wiedzy na temat dokonań kinematografii oraz wsparcie inicjatyw sprzyjających jej rozwojowi [11] . Dofinansowanie otrzymują projekty międzynarodowe i realizowane na polskim gruncie, dotyczące tematyki filmowej, w tym:
• Festiwale, przeglądy i konkursy,
• wystawy na temat filmu,
• zadania interdyscyplinarne, których głównym nurtem jest tematyka filmowa.
Z priorytetu wyłączone są zadania, które wiążą się z produkcją filmową- realizacją filmów dokumentalnych, fabularnych bądź animowanych. Dyskwalifikacji podlegają również projekty skierowane do dzieci i młodzieży.
W ramach priorytetu minimalna kwota dotacji to 30 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 300 000 do 600 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 5 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Własności Intelektualnej i Mediów.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• kompleksowość, spójność i odrębność działań w ramach projektu,
• przedstawienie sztuki wizualnej w kontekście polskiej i światowej kultury przez przeciwstawienie tradycji i nowoczesności oraz działania interdyscyplinarne,
• Popularyzację dokonań światowej bądź polskiej kinematografii,
• Prezentację kina artystycznego i niekomercyjnego,
• Uczestnictwo szanowanych artystów i autorytetów lub utalentowanych artystów młodego pokolenia,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet V - Promocja kultury polskiej za granicą.
W przypadku priorytetu promocja kultury polskiej za granicą, podobnie jak w priorytecie filmowym, instytucją zarządzającą nie jest MKiDN. Zatem wszelkie potwierdzenia złożenia wniosku, aktualizacje i inne dokumenty powinny wpłynąć do Instytutu Adama Mickiewicza.
Celem priorytetu, jest popularyzacja zjawisk i osiągnięć polskiej kultury poza granicami kraju [12] . Dotacje otrzymują tu projekty skierowane do zagranicznego odbiorcy, które prezentują i promują kulturę polską i są realizowane poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej:
• Prezentacje i popularyzacja kultury polskiej w ramach międzynarodowych projektów kulturalnych,
• zadań realizowanych przez instytucje publiczne, promujące i prezentujące kulturę polską,
• projekty mające na celu współpracę i wymianę kulturalną.
Z priorytetu wyłączone są zadania dotyczące digitalizacji i archiwizacji, staże i stypendia oraz zadania związane z obchodami 600-lecia polsko-tureckich stosunków dyplomatycznych.
Minimalna kwota dotacji w tym przypadku wynosi 35 000 zł. Maksymalna- od 300 000 do 800 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 5 mln złotych.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• odrębność i spójność koncepcji artystycznej, jego rangę oraz prestiż w kontekście popularyzacji polskiej kultury za granicą,
• Kompleksowość działań w projekcie, z jednoczesnym uwzględnieniem różnorodności, innowacyjności i skuteczności działań w projekcie, w tym kampanii promocyjnej,
• Dobrze skonstruowany budżet projektu- kompatybilny z zakresem merytorycznym,
• Uczestnictwo szanowanych artystów i autorytetów lub utalentowanych artystów młodego pokolenia,
• Ilość i rangę zagranicznych instytucji współpracujących w ramach zadania.
Program Kolekcje.
Celem Programu „Kolekcje” jest „rozwój oraz tworzenie narodowych i regionalnych kolekcji sztuki współczesnej, kolekcji muzealnych oraz tworzenie nowych dzieł muzycznych.” [13]
Priorytet I – Narodowe kolekcje sztuki współczesnej.
Celem priorytetu jest stworzenie i rozbudowanie zbiorów narodowych kolekcji sztuki współczesnej, które wzmocnić mają polski system wystawienniczy. [14] Priorytet jest przeznaczony jedynie dla muzeów sztuki nowoczesnej i współczesnej. Dofinansowanie otrzymują tu zakupy dzieł sztuki, które mają być uzupełnieniem międzynarodowych kolekcji sztuki współczesnej, tworzonych zgodnie z określonymi celami strategicznymi:
• zakupów dzieł sztuki, które mają uzupełnić już istniejące kolekcje instytucji,
• zakupów dzieł, które są początkiem nowych kolekcji.
Jak już wspomniano, o dofinansowanie mogą ubiegać się jedynie państwowe i samorządowe muzea, dla których celem statutowym jest kolekcjonowanie sztuki nowoczesnej i współczesnej.
Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania powinna wynosić 1 000 000 zł. Maksymalna to 4 000 000zł, przy czym dofinansowanie w obu przypadkach nie może przekraczać 85% wartości projektu. Alokacja na 2014 rok to 7 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Narodowych Instytucji Kultury.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Unikalność kolekcji oraz koncepcji jej rozwoju w odniesieniu do innych, istniejących już zbiorów w Polsce i Europie,
• Spójność planowanej kolekcji oraz odpowiedni dobór planowanych zakupów,
• Promocja największych dokonań sztuki współczesnej,
• Partycypacja w kolekcji szanowanych artystów przez prezentację odkrywczych prac,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym,
• Innowacyjność, zasięg oraz nowatorskość programu badawczego tworzonego na podstawie kolekcji,
• Nietradycyjne wykorzystanie tworzonej kolekcji w programach edukacyjnych.
W priorytecie zmieniają się również kryteria oceny zgodności projektu z celami strategicznymi całego priorytetu, w których ocenia się:
• Czy projekt zawiera krótko- i długofalową strategię budowy i rozwoju kolekcji sztuki,
• Strategię promocyjną skoncentrowaną zarówno w Polsce jak i zagranicą,
• Respektowanie kodeksu dobrych praktyk stanowiących o nabyciu, przechowywaniu i konserwacji dzieł sztuki,
• Osiągalność gromadzonej kolekcji, ,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet II – Regionalne kolekcje sztuki współczesnej.
Cel priorytetu to wsparcie polskiego wystawiennictwa poprzez rozbudowę lub zmiany w już istniejących kolekcjach sztuki współczesnej [15] .
Dofinansowanie otrzymują zakupy dzieł sztuki, które rozbudowują bądź uzupełniają regionalne kolekcje sztuki współczesnej i które umożliwiają i wspomagają realizację programów edukacyjnych i promocyjnych.
Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania powinna wynosić 50 000 zł. Maksymalna to 200 000zł, przy czym dofinansowanie w obu przypadkach nie może przekraczać 85% wartości projektu. Alokacja na 2014 rok to 2 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Narodowych Instytucji Kultury.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Oryginalność koncepcji rozwoju kolekcji w kontekście już istniejących zbiorów oraz jej zgodność z celami zadania,
• Spójność w planowaniu rozwoju kolekcji w odniesieniu do istniejących już zbiorów,
• Popularyzacja dokonań sztuki współczesnej,
• Znaczenie kolekcji w kontekście edukacyjnym, rozwijającym kompetencje społeczne i otwartość na eksperyment i innowację,
• Doświadczenie osób realizujących projekt w tożsamych obszarach.
Kryteria oceny zgodności ze strategicznymi celami priorytetu, prezentują się następująco:
• Ujęcie strategii budowy i rozwoju kolekcji w wersji krótko- i długoterminowej,
• Dostępność kolekcji oraz jej walory edukacyjne,
• Koncepcja utrzymania, przechowywania, i konserwacji dzieł,
• Wartość promocyjna kolekcji sztuki współczesnej oraz jej wpływ na tożsamości miejsca jej lokalizacji,
• Wnioskodawca gwarantuje realizację przyjętych założeń merytorycznych.
Priorytet III – Zamówienia kompozytorskie.
Celem priorytetu jest wsparcie współczesnej twórczości muzycznej poprzez realizację nowych utworów oraz polepszenie warunków jej popularyzacji [16] .
W ramach priorytetu dofinansowania otrzymują projekty, których częścią jest wykonanie dzieła muzycznego „na żywo”. Mogą to być występy sceniczne, wokalne, akustyczne itp. Katalog rozumienia tego sformułowania jest szeroki. Ważnym jest jednak, by „dzieło” zostało utrwalone w postaci partytury , materiałów wykonawczych, bądź innych elementów utrwalających prezentację.
Dofinansowania nie mogą uzyskać projekty związane z obchodami 200. rocznicy urodzin Oskara Kolberga oraz zamówień kompozytorskich finansowanych z programu Instytutu Muzyki i Tańca Kompozytor-rezydent.
Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania powinna wynosić 1 000 000 zł. Maksymalna to 4 000 000zł, przy czym dofinansowanie w obu przypadkach nie może przekraczać 85% wartości projektu. Alokacja na 2014 rok to 7 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Narodowych Instytucji Kultury.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Odmienność, spójność, barwność i nowoczesność projektu oraz znaczna liczba planowanych wykonań dzieła,
• Dobre planowanie budżetu, w stosunku do zaplanowanych działań w projekcie,
• Profesjonalizm twórców, kompozytorów, autorów i debiutantów biorących udział w projekcie i procesie twórczym,
• Fachowość wykonawców, zarówno tych debiutujących jak i doświadczonych.
Priorytet IV – Kolekcje muzealne.
W przypadku priorytetu kolekcje muzealne, instytucją zarządzającą nie jest MKiDN. Zatem wszelkie potwierdzenia złożenia wniosku, aktualizacje i inne dokumenty powinny wpłynąć do Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
Działania w ramach priorytetu mają na celu wsparcie polskich muzeów poprzez tworzenie i wzbogacanie zbiorów i kolekcji [17] .
Dofinansowanie otrzymują zakupy obiektów lub kolekcji do zbiorów muzeum, wraz z pokryciem kosztów ich transportu. W jednym wniosku o dofinansowanie można ubiegać się jedynie o zakup pojedynczego dzieła lub całej kolekcji. Finansowanie otrzymują tu państwowe i samorządowe instytucje kultury, które są wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania powinna wynosić 25 000 zł. Maksymalna to 250 000zł, przy czym dofinansowanie w obu przypadkach nie może przekraczać 80% wartości projektu. Alokacja na 2014 rok to 3 mln złotych.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Unikatowość budowanej kolekcji,
• Spójność gromadzonej kolekcji,
• Znaczenie zakupu dla całości istniejącej już kolekcji,
• Normy przechowywania i konserwacji zbiorów,
• Koncepcję udostępniania i popularyzacji kolekcji,
• Rzetelność opinii na temat planowanego zakupu, w tym jego wyceny wykonanej przez doświadczonego eksperta w tym zakresie.
Kryteriami oceniającymi zgodność z celami strategicznymi priorytetu są:
• Doświadczenie w prowadzeniu działalności muzealnej,
• Stworzenie klarownych procedur postępowania dotyczących zakupów,
• Spójność planowanych zakupów z posiadaną już kolekcją,
• Spójna koncepcja kolekcji,
• Zgodność projektu z państwowymi wytycznymi dotyczącymi gromadzenia dziedzictwa kulturowego,
• Promocja tożsamości kulturowej lub prezentacja wielokulturowości,
• Promocja kultury polskiej zagranicą,
• Wpływ na kulturalne życie regionu, w tym aktywizację lokalnej społeczności.
Promocja literatury i czytelnictwa.
W ramach programu, którego celem jest rozwój literatury i czytelnictwa, a także wsparcie wydawania czasopism o tematyce kulturalnej, występują trzy priorytety: literatura, promocja czytelnictwa i czasopisma.
Priorytet I – Literatura.
Instytucją zarządzającą priorytetem jest krakowski Instytut Książki. Jego celem jest wsparcie rynku wydawniczego poprzez dotacje na publikacje polskiej i światowej literatury [18] .
Dofinansowanie otrzymują zadania dotyczące publikacji w różnych formach utworów powszechnie niedostępnych w księgarniach. Muszą być to jednak dzieła literatury polskiej, bądź tłumaczenia literatury obcojęzycznej na język polski. Uznawane są również publikacje w nowym opracowaniu krytycznym bądź nowe tłumaczenia dzieł z istniejącymi już polskimi przekładami. Publikacje powinny posiadać numer ISBN.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 5000 zł. Maksymalna- od 300 000 do 800 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 3,5 mln złotych.
Na podkreślenie i szczególną uwagę zasługuje zmiana, jakiej w tym przypadku ulegają wymagania formalne i finansowe dla zadania. Dofinansowanie przyznawane jest wyłącznie na okres 3 lat, co jest jednoznaczne z tym, że realizacja zadania odbywać się będzie w latach 2014-2016. W pierwszym roku realizacji projektu, beneficjent otrzymuje 80% wartości projektu, kolejne transze są przyznawane w kolejnych latach. Jeden wnioskodawca ma prawo do złożenia aż czterech wniosków aplikacyjnych w ramach jednego konkursu!
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Znaczenie utworu dla rozwoju polskiej kultury literackiej,
• Wartość literacka utworu,
• Wysoki poziom edycji i redakcji książki.
Kryteria oceny zgodności ze strategicznymi celami priorytetu, też różnią się od tych w poprzednich priorytetach. Oceniane jest czy:
• Jest to książka dla dzieci bądź młodzieży,
• Jest to pierwsze wydanie dzieła w języku polskim,
• Potencjał organizacyjny wydawcy jest wystarczający.
Priorytet II – Promocja czytelnictwa.
Celem priorytetu jest wsparcie promocji czytelnictwa, zarówno poprzez dotację dla nowatorskich programów promujących czytelnictwo, jak i poprzez wsparcie dla wydarzeń promujących najbardziej literaturę współczesną [19] .
Podobnie jak w priorytecie pierwszym, tu instytucją zarządzającą również jest Instytut Książki.
Dofinansowanie w ramach priorytetu otrzymują zadania dotyczące rozwoju czytelnictwa i popularyzacji literatury:
• kampanii edukacyjnych, społecznych i promocyjnych;
• festiwali literackich;
• wydarzeń literackich i promocji nowości wydawniczych;
• cyklicznych audycji telewizyjnych;
• cyklicznych audycji radiowych i internetowych;
• ogólnopolskich projektów dotyczących czytelnictwa osób niewidomych i słabo widzących.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 5000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi:
• dla kampanii społecznych i edukacyjnych – 1 500 000 zł, co stanowi 80% budżetu zadania;
• dla festiwali literackich – 300 000 zł, co stanowi 80% budżetu zadania
• dla wydarzeń literackich i promocji nowości wydawniczych – 60 000 zł, co stanowi 80% budżetu zadania
• cyklicznych audycji telewizyjnych – 300 000 zł, co stanowi 50% budżetu zadania
• dla cyklicznych audycji radiowych lub internetowych – 60 000 zł, co stanowi 50% budżetu zadania
• dla ogólnopolskich zadań dotyczących promocji czytelnictwa osób niewidomych lub słabowidzących– 300 tys. zł co stanowi 80% budżetu zadania.
Alokacja na 2014 rok to 5 mln złotych.
Warto zauważyć, że zmianie w tym przypadku ulegają wymagania formalne i finansowe dla zadania. Dofinansowanie przyznawane jest wyłącznie na okres 2 lub3 lat, co jest jednoznaczne z tym, że realizacja zadania odbywać się będzie w latach 2014-2016.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Wartość merytoryczną projektu,
• Ilość i jakość wykorzystanej wartościowej literatury w projekcie,
• Nietuzinkowość i spójność koncepcji projektu, a także jego potencjał promocyjny.
Kryteria oceny zgodności ze strategicznymi celami priorytetu, to:
• Kompleksowość zadania oraz jego realizacja wykraczająca poza bieżącą działalność wnioskodawcy,
• Promocja czytania wśród młodego pokolenia,
• Potencjał organizacyjny wnioskodawcy.
Priorytet III – Czasopisma.
Celem priorytetu jest wsparcie ogólnopolskich czasopism kulturalnych [20] . Dofinansowanie otrzymują projekty wydawnicze ogólnopolskich czasopism kulturalnych, wydawanych w wersji papierowej bądź elektronicznej. Finansowanie otrzymują jedynie czasopisma już istniejące na rynku wydawniczym, których wydano przynajmniej 2 numery.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 10 000 zł ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 10 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 90 000 do 150 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 3,5 mln złotych. Instytucją zarządzającą w ramach MKiDN jest Departament Mecenatu Państwa [21] .
Uwaga! Zmianie w tym przypadku ulegają wymagania formalne i finansowe dla zadania. Dofinansowanie przyznawane jest wyłącznie na okres 2 lub 3 lat, co jest jednoznaczne z tym, że realizacja zadania odbywać się będzie w latach 2014-2016.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Wartość merytoryczną publikowanych tekstów,
• Różnorodność tematyczną, w tym łączenie wątków kulturalnych i społecznych,
• Rzetelna i pełna prezentacja poruszanej problematyki, adekwatna do odbiorców pisma,
• Jakość graficzna i edytorska,
• Poziom opracowania redakcyjnego tekstów,
• W przypadku tekstów internetowych również poziom wykorzystania możliwości technicznych i społecznościowych Internetu,
• Partycypacja w projekcie wybitnych- również lokalnych, w tym autorów młodego pokolenia,
• Doświadczenie i fachowość redakcji.
Kryteria oceny zgodności ze strategicznymi celami priorytetu, też różnią się od tych w poprzednich priorytetach. Oceniane jest:
• Wsparcie czasopism z duża tradycją,
• Profil artystyczny lub literacki czasopisma,
• Tworzenie platformy dialogu, która uwzględnia różnorodność estetyczną i światopoglądową,
• Propagowanie niszowych i elitarnych dziedzin kultury,
• Dotarcie do różnych grup odbiorców,
• Kierowanie czasopisma do grup społecznych ze specjalnymi potrzebami, w tym osób głuchoniemych lub słabowidzących oraz dzieci,
• Sprawna dystrybucja oraz wysoka liczba prenumeratorów.
Edukacja.
Na program edukacja, składają się 3 priorytety: edukacja kulturalna, edukacja artystyczna oraz edukacja medialna i artystyczna. Priorytet ostatni jest nowością pośród wszystkich konkursów ogłaszanych do tej pory przez ministerstwo. Ze względu na coraz większą siłę mediów- jest niezbędnym w dzisiejszym katalogu dofinansowań.
Priorytet I – Edukacja kulturalna.
Celem priorytetu jest wspieranie projektów z obszaru edukacji kulturalnej [22] .
W ramach priorytetu można ubiegać się o dofinansowanie:
• zadań edukacyjno-animacyjnych:
- projektów interdyscyplinarnych lub skupionych na jednej dziedzinie sztuki, które rozwijają kreatywność i wspierają zdobycie nowych umiejętności,
- projektów rozwijających społeczność seniorów, które mają charakter integracyjny,
- projektów, które podnoszą kwalifikacje osób zatrudnionych w instytucjach kultury.
- wydarzeń artystycznych dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia:
- festiwali i przeglądów sztuki;
- spektakli teatralnych, operowych i muzycznych;
- koncertów;
- wystaw wraz z katalogami.
• artystycznymi, zadania dotyczące digitalizacji, a także sympozja i konferencje.
• W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 150 000 do 500 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 15 mln złotych. Instytucją zarządzającą w ramach MKiDN jest Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej.
• Kryteria oceny merytorycznej jak i zgodności z celami priorytetu są zależne od rodzaju działania [23] .
Priorytet II – Edukacja artystyczna.
Celem priorytetu jest finansowe wsparcie projektów z dziedziny edukacji artystyczne, szczególnie tych skierowanych do uczniów i studentów szkół artystycznych [24] .
W priorytecie finansowane są działania dotyczące m.in:
1) organizacji, warsztatów i plenerów artystycznych,
2) organizacji konkursów, przeglądów, festiwali, wystaw, koncertów,
3) organizacji konferencji, seminariów, paneli dyskusyjnych.
W przypadku działań katalogu 2, do wnioskodawców należą jeszcze organizacje pozarządowe oraz samorządowe instytucje kultury – z wyjątkiem instytucji współprowadzonych przez ministra i jednostki samorządu terytorialnego. Wnioskodawcami w katalogu 3., mogą być oprócz organizacji pozarządowych jeszcze placówki doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 200 000 do 300 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 2,5 mln złotych. Instytucją zarządzającą w ramach MKiDN jest Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej.
Podczas oceny merytorycznej, asesorzy zwracają uwagę na takie aspekty jak wzmocnienie potencjału polskiego szkolnictwa artystycznego czy umożliwianie kontaktu studentów z wybitnymi twórcami, uznanymi specjalistami i autorytetami.
Priorytet III – Edukacja medialna i informacyjna.
Celem priorytetu jest wsparcie projektów edukacji medialnej i informacyjnej, która przygotować powinna do świadomego korzystania z nowych mediów [25] .
W ramach priorytetu można uzyskać finansowanie:
• działań rozwijających kompetencje medialne,
• działań rozwijających kompetencje informacyjne,
• działań obejmujących tworzenie i udostępnianie zasobów edukacyjnych z zakresu edukacji medialnej i informacyjnej,
• działań adresowanych do kadr kultury.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 150 000 do 300 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 2 mln złotych. Instytucją zarządzającą w ramach MKiDN jest Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej.
Obserwatorium Kultury.
To kolejny program Ministra zarządzany przez Departament Mecenatu Państwa. Nie posiada żadnych osobnych priorytetów, a jago celem diagnoza istotnych obszarów polskiej polityki kulturalnej.
W ramach programu, dofinansowania otrzymują projekty dotyczące analizy i badań uczestnictwa w kulturze, projekty mające na celu poprawę jakości zbierania, analizy i udostępniania efektów projektów badawczych prowadzonych przez instytucje kultury oraz projekty współpracy ośrodków badawczych sektora kultury, również te diagnozujące podnoszenie kompetencji jego kadr. W katalogu możliwości znajdują się również ogólnopolskie badania środowisk twórczych, analizy i ewaluacje oddziaływania Programów Ministra w latach 2010 – 2013 oraz inicjatywy z udziałem grupy 50+ dotyczące kapitału społecznego.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 50 000 zł. Maksymalna- 500 000 zł i nie może przekraczać 50% budżetu przedstawionego we wniosku.
Alokacja na 2014 rok to 3 mln złotych.
Dziedzictwo kulturowe.
Program dziedzictwa kulturowego jest programem największym pod względem alokacji środków, liczby priorytetów i ilości instytucji zarządzających. Na projekty przeznaczone jest łącznie 100,8 mln złotych. Największa ilość środków jest do dyspozycji beneficjentów pierwszego priorytetu- Ochrona Zabytków. Priorytet obsługiwany przez Departament Ochrony Zabytków MKiDN posiada alokację 82 mln złotych. W jego ramach przyznawane są też największe dofinansowania. Priorytet wyróżnia również brak maksymalnej kwoty dofinansowania projektu. Minimalna to 25 000zł. Takie wytyczne nie są zaskakujące, gdyż program finansuje prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach.
O wsparcie w priorytecie mogą się ubiegać osoby lub jednostki samorządu terytorialnego, które posiadają prawa do zarządzania zabytkiem [26] .
Priorytet drugi – wspieranie działań muzealnych z budżetem 5,5 mln złotych koordynowany jest przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów z siedzibą w Warszawie. „Celem priorytetu jest wspieranie działalności w zakresie opieki konserwatorskiej nad muzealiami, archiwaliami i księgozbiorami, a także – prezentacji zbiorów w postaci atrakcyjnych poznawczo projektów wystawienniczych.” [27] W ramach priorytetu można ubiegać się o dofinansowanie organizacji czasowych wystaw muzealnych, modernizacji i tworzenia wystaw, publikacji katalogów do wystaw oraz konserwacji dzieł.
Dofinansowania w priorytecie trzecim - Kultura ludowa są przeznaczone na działania związane z popularyzacją, edukacją, badaniem i dokumentowaniem polskiej kultury ludowej. Priorytetem z budżetem 3,5 mln zarządza Departament Narodowych Instytucji Kultury w MKiDN. Uprawnionymi wnioskodawcami są grupy tożsame do priorytetu drugiego. Dotacje w przedziale 25-250 000zł można uzyskać na 75% budżetu projektu.
Program przewiduje również działania poza granicą kraju.
Priorytet czwarty - Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą dotyczy głównie rewitalizacji i konserwacji polskich zabytków za granicą, dokumentacji straconego i rozrzuconego polskiego dziedzictwa kulturowego oraz upamiętniania osób czy wydarzeń historycznych związanych z dziedzictwem narodowym.
O dofinansowanie w ramach priorytetu w kwocie od 10 000 do 1 000 000 zł mogą ubiegać się:
- państwowe instytucje kultury,
- samorządowe instytucje kultury,
- archiwa państwowe,
- organizacje pozarządowe,
- kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne.
Ochrona zabytków archeologicznych to priorytet piąty, gdzie wpierane są nieinwazyjne badania archeologiczne oraz ewidencja i inwentaryzacja zabytków archeologicznych metodą badań powierzchniowych. Priorytet o budżecie 2 mnl złotych zarządzany jest przez Narodowy Instytut Dziedzictwa z siedzibą w Warszawie. Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. Maksymalna - 200 000 zł-nie może przekraczać 85% budżetu przedstawionego we wniosku. Do katalogu wnioskodawców kwalifikują się samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, organizacje pozarządowe, publiczne i niepubliczne uczelnie akademickie oraz podmioty prowadzące działalność gospodarczą.
Ostatni z priorytetów to Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego. Wydaje się, że jednym z najważniejszych instrumentów w dzisiejszych czasach, wspierający digitalizację zasobów kultury i dziedzictwa narodowego oraz udostępnianie ich za pośrednictwem urządzeń multimedialnych iw internecie. Alokacja wynosi 3,8 mln złotych i jest przyznawana przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. O dofinansowanie w ramach priorytetu mogą ubiegać się organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne oraz uczelnie publiczne, a na każdy projekt przeznaczone jest od 20 do 50 tysięcy złotych.
Rozwój infrastruktury kultury.
Ostatnim, lecz nie najmniej istotnym programem jest Rozwój infrastruktury kultury. To instrument, który w trzech priorytetach wspiera: infrastrukturę kultury, domów kultury i szkolnictwa artystycznego. Alokacja to kolejno 28, 14 i 8 mln złotych. Działania i koszty kwalifikowalne w programie to nie tylko remonty, ale także rozbudowa infrastruktury kulturalnej, zakup niezbędnego wyposażenia, tworzenie dokumentacji technicznej. Dzięki programowi wiele współczesnych obiektów kultury odrodziło się do życia i stanowi cel turystyki kulturalnej w Polsce.
Programy Ministra to jedno z najbardziej popularnych źródeł finansowań projektów sektora kreatywnego. Rokrocznie setki organizacji dostają dofinansowania na swoje inicjatywy. Każdego roku priorytety Programów również nieco się zmieniają. Rok 2008 był rokiem przełomowym, gdy MKiDN ogłosiło w ciągu roku aż 14 programów konkursowych. W 2009 było ich tylko 9. Jednak od tego momentu ich liczba zdecydowanie rośnie. Zwiększa się nie tylko liczba priorytetów i programów, ale również ilość środków przeznaczonych na dofinansowania projektów.
Nabory wniosków ogłaszane są dwa razy do roku. Pierwszy zawsze w listopadzie, drugi w marcu roku następnego. Przy zastrzeżeniu, że alokacja może być wykorzystana w pierwszym naborze. Zatem najbezpieczniejszym terminem jest 30 listopada. Dofinansowania otrzymują projekty, które otrzymały najlepszą punktację, przekraczając minimalny poziom punktów przeznaczony w tym naborze i określony w wytycznych Ministerstwa [1] . Ważnym jest, by pomimo odrzucenia wniosku do końca walczyć o przyznanie środków, jeśli nie złożeniem wniosku w kolejnym naborze, to odwołaniem od decyzji Ministra. Doświadczenie uczy, że większość odwołań składanych przez wnioskodawców jest rozpatrywana pozytywnie. Ministerstwo często decyduje się również na zwiększenie alokacji w danym Programie.
Obecnie zostały już ogłoszone konkursy na realizację projektów w 2014 roku. Termin składania wniosków w pierwszym naborze to 30 listopada 2013. Drugi nabór zakończy się 31 marca 2014r. [2] W ramach Programów Ministra zostało ogłoszonych siedem programów:
1. Wydarzenia artystyczne,
2. Kolekcje,
3. Promocja literatury i czytelnictwa,
4. Edukacja,
5. Obserwatorium kultury,
6. Dziedzictwo kulturowe,
7. Rozwój infrastruktury kultury.
Programami specjalnymi na 2014 rok zostały: Kolberg 2014 oraz Turcja 2014.
Wniosek o dofinansowanie składany jest w wersji elektronicznej w specjalnym systemie, działającym na potrzeby aplikacji do konkursów ogłaszanych przez Ministerstwo. Dla prawidłowego złożenia wniosku należy założyć konto w Elektronicznym Biurze Obsługi Interesanta (EBOI), poprzez stronę https://esp.mkidn.gov.pl/. Możliwość założenia konta, a jednocześnie złożenia wniosku, mają jednak tylko te organizacje, które posiadają prawidłowy NIP i REGON.
Istnieją dwie możliwości potwierdzenia i zweryfikowania rzeczywistego złożenia wniosku w konkursie: za pomocą bezpiecznego podpisu elektronicznego sprawdzonego przy pomocy odpowiedniego certyfikatu lub złożenia formularza potwierdzenia złożenia wniosku w siedzibie Ministerstwa. W drugim przypadku, po złożeniu wniosku, system generuje osobny plik, który jest potwierdzeniem złożenia wniosku aplikacyjnego. Formularz należy wydrukować i złożyć osobiście w Kancelarii Ministerstwa.
O zakwalifikowaniu wniosku decyduje data nadania. Jedynym dokumentem, który wnioskodawca dostarcza do operatora środków jest potwierdzenie złożenia wniosku. Wszystkie wnioski oraz potwierdzenia ich złożenia dostarczone po terminie określonym w dokumentacji konkursowej jako termin naboru są rozpatrywane dopiero w ramach kolejnego naboru wniosków. Jeśli nabór nie zostaje ogłoszony, wnioski nie są rozpatrywane i są odsyłane do wnioskodawcy.
W związku z tym, że system EBOI dopuszczę modyfikację wniosków online, należy zwrócić szczególną uwagę czy numer ostatecznej wersji złożonego wniosku jest tożsamy z numerem na wygenerowanym potwierdzeniu jego złożenia.
Ministerstwo daje również szczególną możliwość organizacjom, które mają problemy z dopełnieniem kwestii formalnych w aplikacji. Wnioskodawcy, którzy złożą wniosek do 15 listopada 2013 r. lub 14 marca 2014 r., będą poinformowani przez pracowników Ministerstwa o ewentualnych błędach i uchybieniach formalnych. Informacje te są przesyłane na adres e-mail wpisany do wniosku. Wnioskodawca ma zatem możliwość poprawienia i zlikwidowania uchybień, które groziłyby odrzuceniem wniosku z przyczyn formalnych. Poprawiony wniosek należy złożyć ponownie zarówno w wersji elektronicznej (EBOI), jak i papierowej (tylko, gdy organizacja nie dysponuje podpisem elektronicznym).
Podstawowym warunkiem złożenia wniosku w listopadzie b.r. jest realizacja planowanego zadania na terenie Polski w 2014r. Jeden wnioskodawca może złożyć maksymalnie dwie aplikacje w ramach priorytetu, jednakże w przypadku ogłoszenia II naboru do tej liczby nie są wliczane wnioski odrzucone z przyczyn formalnych w I naborze.
Jednym z kluczowych elementów wniosku jest budżet projektu. Istotnym jest, by uwzględniał on jedynie pozycje niezbędne podczas realizacji planowanego zadania. Uwagi należy poświęcić również zagadnieniu VATu. W poszczególnych pozycjach kosztorysowych nie powinien być uwzględniony podatek VAT dla tych wnioskodawców, którzy mają prawo do jego odliczenia. Wyjątek obejmuje jednak wnioskodawców, którzy nie mają takiej prawnej możliwości. W takim wypadku kosztami kwalifikowalnymi są koszty brutto usług. I analogicznie- wnioskodawcy, którzy mają możliwość VATu), sporządzają kosztorysy w kwotach netto.
Należy pamiętać, że we wniosku umieszczamy te źródła finansowania projektu, które będą ujęte w ewidencji księgowej wnioskodawcy. Oznacza to, że zarówno praca wolontariuszy w projekcie, jak i użyczenie lokalu czy sprzętu na potrzeby jego realizacji są tu środkiem niekwalifikowalnym i nie mogą stanowić wkładu własnego wnioskodawcy.
Ocena wniosków trwa maksymalnie 2 miesiące i jest dokonywana przez specjalnie do tego celu powołany zespół sterujący. Zespół ten, powołany przez Ministra składa się z niezależnych ekspertów, którzy nie są pracownikami Ministerstwa i posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie w dziedzinach objętych programem. Niestety, zarządzenie [3] przewiduje, że w szczególnych przypadkach, które nie są jasno sprecyzowane, oceniającymi są sami pracownicy Ministerstwa. Ostateczną listę dofinansowanych projektów zawsze zatwierdza Minister.
Aplikacje rozpatrywane są w czterech etapach:
1. Ocena formalna,
2. Ocena punktowa,
3. Przyznanie dofinansowania w trybie normalnym,
4. Przyznanie dofinansowania w trybie odwoławczym [4] .
Jeśli wniosek posiada uchybienia formalne, do Wnioskodawcy zostaje wystosowane pismo w formie elektronicznej przez instytucję zarządzającą priorytetem, w którym jest określony termin nadesłania poprawek. Według wytycznych jest to termin siedmiodniowy. Jednak warunkiem przyjęcia przez instytucję zarządzającą poprawionej dokumentacji jest jej właściwa korekta oraz faktyczne dostarczenie poprawek do Ministerstwa w wyznaczony terminie. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie błędy we wniosku są traktowane jako uchybienia formalne [5] .
W przypadku jeśli regulamin danego programu określa konieczność złożenia załączników na etapie naboru wniosków, błędem formalnym jest:
• brak wymaganych załączników,
• niedostosowanie załączników przesłanych w formie elektronicznej do specyfikacji technicznej określonej w regulaminie danego programu,
• niezgodność treści wymaganych załączników z zakresem zadania będącym przedmiotem wniosku.
Wnioski oceniane są w przedziale od 0 do 100 punktów zgodnie z kryteriami, które są określone w regulaminach konkursowych każdego z programów. Do wglądu wnioskodawca ma również wzór karty oceny wniosków. Aby wniosek otrzymał dofinansowanie, musi otrzymać minimum 70 punktów. Projekty oceniane są w trzech kategoriach:
1) Wartość merytoryczna- punktacja i zakres ustalany zgodnie z priorytetem,
2) Zgodność ze strategicznymi celami priorytetu- oceniający sprawdza czy:
a. Zadanie jest kompleksowe i posiada spójną koncepcję prezentacji wybranego zagadnienia/zagadnień,
b. Tematyka zadania jest unikalna i wyróżnia go spośród innych rozpatrywanych w priorytecie,
c. Zadanie oferuje szerokie spektrum prezentacji artystycznych,
d. Zadanie wykracza poza standardową działalność podmiotu lub znacząco podnosi poziom tejże działalności,
e. Zadanie jest cykliczne, o wieloletniej (minimum 5-cioletniej) tradycji lub związane z ważną rocznicą i/lub obchodami jubileuszowymi,
f. Zadanie tworzy wartościowy model uczestnictwa w kulturze i/lub popularyzacji wybranego zagadnienia istotnego dla kultury współczesnej,
g. Zadanie skutecznie propaguje postawy oparte na świadomości własnej tożsamości kulturowej i/lub szacunku i tolerancji dla innych nacji oraz odmiennych poglądów religijnych, politycznych i obyczajowych,
h. Zadanie ma wysokie walory wizerunkowe w zakresie promocji kultury polskiej na arenie międzynarodowej,
i. Zadanie pełni kluczową rolę w życiu kulturalnym regionu, aktywuje społeczność lokalną oraz współpracę na szczeblu ogólnopolskim/międzynarodowym. Zwraca uwagę na najwartościowsze projekty realizowane także poza centrami kulturalnymi i gospodarczymi Polski,
j. Wnioskodawca dysponuje niezbędnym(minimum 5-letnim) doświadczeniem w organizowaniu przedsięwzięć kulturalnych,
k. Wnioskodawca – na podstawie Syntetycznego opisu działalności i/lub oceny dotychczasowej współpracy – gwarantuje realizację przyjętych założeń merytorycznych.
3) Wartość organizacyjna, w tym:
a. Profesjonalizm przygotowania wniosku,
b. Ocena budżetu [6] (punktację prezentuje poniższa tabela).
Na obniżenie punktacji oceny profesjonalizmu przygotowania wniosku mogą mieć:
• brak wszystkich niezbędnych elementów opisowych we wniosku,
• nieścisłości i niezgodności w opisie źródeł finansowania projektu,
• część (maksymalnie 10%) to koszty niekwalifikowalne- wg. wytycznych ministerialnych.
Tak jak już wspomniano, regulamin konkursowy przewiduje tryb odwoławczy. Odwołanie mogą złożyć wnioskodawcy, których wnioski nie dostały dofinansowania, ale uzyskały minimum 50 punktów w toku oceny. Można je składać wyłącznie za pośrednictwem systemu EBOI w ciągu 10 dni od publikacji wyników konkursu na stronie Ministerstwa. Czas na ich rozpatrzenie przez Instytucję Zarządzającą, to 21 dni.
Może zdarzyć się tak, że Ministerstwo zdecyduje się na przyznanie jedynie części wnioskowanego na projekt dofinansowania. Dzieje się tak ze względu na ograniczoną alokację środków i chęć wsparcia dużej ilości organizacji składającej wnioski. W tym przypadku beneficjent powinien dokonać aktualizacji wniosku w systemie EBOI, modyfikując jednocześnie kosztorys przedsięwzięcia. Beneficjent może zdecydować również o modyfikacji/zmniejszeniu ilości działań całego projektu ze względu na mniejszą ilość przyznanych środków lub zdecydować się na realizację wszystkich działań w ramach otrzymanego finansowania i innych środków własnych. Istotnym jest, by po aktualizacji wniosku procentowy udział dofinansowania nie zmienił się. W wyjątkowych przypadkach, gdy znacząco nie wpłynęłoby to na ilość przyznanych punktów podczas oceny wniosku, możliwe jest zwiększenie procentu dofinansowania. Jest to jednak możliwe, po pozytywnym rozpatrzeniu złożonego podania przez Ministra.
Każdy projekt, który uzyskał dofinansowanie w ramach Programów Ministra, powinien zostać odpowiednio rozliczony. Beneficjent jest także zobowiązany do umieszczenia na materiałach promocyjnych i informacyjnych projektu logotypu MKiDN oraz informacji o przyznanym dofinansowaniu w ściśle określonej formie: Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Materiały nieoznakowane prawidłowo są kosztem niekwalifikowalnym w projekcie.
Rozliczenie finansowe projektu wiąże się z przygotowaniem raportu końcowego, który zawiera:
• ocenę jakości realizacji projektu,
• wskaźniki rezultatów projektu,
• rozliczenie finansowe projektu,
• materiały merytoryczne dotyczące projektu, które należy załączać w formie elektronicznej.
Wydarzenia artystyczne.
Celem Programu Wydarzenia artystyczne jest promocja, wspieranie i popularyzacja najwartościowszych zjawisk z obszaru muzyki, teatru, tańca, kinematografii oraz sztuk wizualnych, jak również promocja polskiej kultury za granicą [7] .
W ramach pierwszego programu- Wydarzenia artystyczne, zostało ogłoszone pięć priorytetów:
1) Muzyka,
2) Teatr i Taniec,
3) Sztuki wizualne,
4) Film,
5) Promocja kultury polskiej za granicą.
Każdy priorytet ma osobno wyznaczone cele, kryteria oceny i alokację.
Priorytet I - Muzyka.
W ramach priorytetu Muzyka można ubiegać się o dofinansowanie projektów o charakterze ogólnopolskim, bądź międzynarodowym, które prezentują różne aspekty kultury muzycznej- zarówno polskiej, jak i światowej:
• festiwali, przeglądów i konkursów,
• koncertów,
• spektakli muzycznych, w skład których wchodzą spektakle operowe, operetkowe i musicalowe,
• wystaw muzycznych,
• muzycznych nagrań audio-video,
• publikacji książkowych dotyczących muzyki,
• filmów dokumentalnych dotyczących muzyki,
• zadań interdyscyplinarnych, w których muzyka odgrywa główną rolę.
Z priorytetu wyłączone są działania, których tematyka dotyczy obszarów zawartych w dokumentacji konkursowej programów specjalnych ogłoszonych przez MKiDN na 2014r. oraz te projekty, których grupą odbiorców są dzieci i młodzież do 18 roku życia, z wyjątkiem tych, które otrzymały finansowanie wieloletnie w latach ubiegłych.
O dofinansowanie w ramach priorytetu mogą się ubiegać:
• „samorządowe instytucje kultury - z wyjątkiem instytucji współprowadzonych przez ministra i jednostki samorządu terytorialnego,
• organizacje pozarządowe,
• kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne,
• podmioty prowadzące działalność gospodarczą.” [8]
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 50 000 zł. W uzasadnionych przypadkach minister może przyznać niższe dofinansowanie niż jest to określone w regulaminie. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 300 000 do 1 500 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania [9] .
W szczególnych przypadkach Minister może podnieść wartość dofinansowania do 100% kosztów projektu. Jeśli wnioskodawca ubiega się o podwyższenie poziomu dofinansowania, umieszcza taką informację we wniosku wraz z jej uzasadnieniem. Wniosek jego niezawierający zostanie automatycznie odrzucony za błędny formalnie. W przypadku braku zgody ministra na podniesienie wartości maksymalnego udziału dofinansowania, wniosek również zostaje odrzucony z przyczyn formalnych. Alokacja na 2014 rok to 20 mln złotych.
Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Mecenatu Państwa.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na umieszczone w nim zagadnienia:
• Ukazanie twórczości muzycznej w bogatym kontekście kultury polskiej i światowej poprzez konfrontację tradycji i nowoczesności, a także działania interdyscyplinarne i prezentację szerokiego spektrum gatunków muzycznych oraz technik i praktyk wykonawczych,
• Prezentacja nowatorskich dokonań muzyki współczesnej, w tym realizacja prapremier i prawykonań,
• Twórcza interpretacja wielowiekowego dziedzictwa kultury muzycznej, poprzez zachowanie i popularyzację najwybitniejszych dokonań muzycznych, a także odkrywanie i prezentację dzieł zapomnianych i rzadko wykonywanych,
• Adekwatność działań realizowanych w ramach zadania oraz kosztów przeznaczonych na ich realizację w stosunku do przewidywanych efektów artystycznych,
• Propagowanie dokonań polskich kompozytorów i wykonawców,
• Umożliwienie twórczego dialogu między muzykami z Polski i z zagranicy poprzez konfrontowanie dokonań rodzimych z wybitnymi zjawiskami muzyki światowej,
• Udział wybitnych artystów i autorytetów lub uzdolnionych artystów młodego pokolenia, w tym debiutantów,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet II - Teatr i taniec.
W ramach priorytetu finansowane są projekty dotyczące zjawisk i trendów we współczesnym teatrze i tańcu. Celem priorytetu jest zarówno wspieranie przedsięwzięć kultywujących tradycję i nawiązujących do najwybitniejszych osiągnięć teatru dramatycznego, jak i projektów skoncentrowanych na kreowaniu nowych wartości, nowych zjawisk artystycznych w przestrzeni miejskiej i nie tylko.
Dofinansowanie otrzymują zadania o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym prezentujące różnorodność dziedziny teatru, dramaturgii oraz tańca współczesnego:
• festiwale, przeglądy i konkursy,
• spektakle teatralne, taneczne i baletowe,
• inne formy prezentacji teatralnych,
• wystawy dotyczące teatru bądź tańca,
• rejestracje video spektakli,
• publikacje książkowe dotyczące teatru bądź tańca,
• filmy dokumentalne o tematyce związanej z teatrem i tańcem,
• zadania interdyscyplinarne,
• inne zadania dokumentujące oraz taniec i teatr.
Z priorytetu wyłączone są działania, których tematyka dotyczy obszarów zawartych w dokumentacji konkursowej programów specjalnych ogłoszonych przez MKiDN na 2014r. oraz te projekty, których grupą odbiorców są dzieci i młodzież do 18 roku życia, z wyjątkiem tych, które otrzymały finansowanie wieloletnie w latach ubiegłych. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 300 000 do 1 500 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania.
Alokacja na 2014 rok to 10 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Mecenatu Państwa.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na umieszczone w nim zagadnienia:
• Ukazanie teatru i tańca w kontekście kultury polskiej i światowej poprzez konfrontację tradycji i nowoczesności, a także działania interdyscyplinarne i prezentację szerokiego spektrum gatunków oraz technik i praktyk wykonawczych,
• Zachowanie i popularyzacja najwybitniejszych dokonań teatru i tańca,
• Prezentacja nowatorskich dokonań teatru i tańca współczesnego, w tym realizacja prapremier,
• Twórcza interpretacja polskiej i światowej klasyki,
• Adekwatność działań realizowanych w ramach zadania oraz kosztów przeznaczonych na ich realizację w stosunku do przewidywanych efektów artystycznych,
• Udział szanowanych artystów i autorytetów bądź uzdolnionych artystów- debiutantów,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet III - Sztuki wizualne.
Na wstępie należy wspomnieć, że instytucja zarządzającą w priorytecie sztuki wizualne nie jest MKiDN, lecz Zachęta- Narodowa Galeria Sztuki. Zatem wszelkie potwierdzenia złożenia wniosku, aktualizacje i inne dokumenty powinny wpłynąć do Kancelarii Zachęty.
Celem priorytetu jest wsparcie oraz popularyzacja zjawisk polskiej sztuki [10] .
Dofinansowanie otrzymują zadania ogólnopolskie i międzynarodowe prezentujące różnorodność zjawisk w obszarze sztuki współczesnej:
• wystawy wraz z katalogami,
• inne formy prezentacji sztuk wizualnych- performance, happeningi i prezentacje multimedialne,
• festiwale, przeglądy i konkursy,
• publikacje książkowe z dziedziny sztuk wizualnych,
• katalogi i książki artystyczne,
• filmy dokumentalne z dziedziny sztuk wizualnych,
• zadania interdyscyplinarne, w przypadku których sztuki wizualne stanowią istotny element koncepcji programowej,
• inne zadania dokumentujące oraz popularyzujące dokonania z obszaru sztuk wizualnych.
Z priorytetu wyłączone są działania, których tematyka dotyczy obszarów zawartych w dokumentacji konkursowej programów specjalnych ogłoszonych przez MKiDN na 2014r. oraz zadania artystyczne, których główną grupą docelową są dzieci i młodzież do 18 roku życia, z wyjątkiem tych, które otrzymały finansowanie wieloletnie w latach ubiegłych.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 35 000 zł. W szczególnych przypadkach Minister może podnieść wartość dofinansowania do 100% kosztów projektu. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 300 000 do 500 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 5 mln złotych.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Przedstawienie sztuki wizualnej w kontekście polskiej i światowej kultury przez przeciwstawienie tradycji i nowoczesności oraz działania interdyscyplinarne,
• Popularyzację dokonań światowej bądź polskiej sztuki współczesnej,
• Prezentację nowatorskich dokonań sztuki wizualnej,
• Udział wybitnych artystów i autorytetów lub uzdolnionych debiutantów,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet IV - Film.
Celem strategicznym priorytetu filmowego jest promocja wiedzy na temat dokonań kinematografii oraz wsparcie inicjatyw sprzyjających jej rozwojowi [11] . Dofinansowanie otrzymują projekty międzynarodowe i realizowane na polskim gruncie, dotyczące tematyki filmowej, w tym:
• Festiwale, przeglądy i konkursy,
• wystawy na temat filmu,
• zadania interdyscyplinarne, których głównym nurtem jest tematyka filmowa.
Z priorytetu wyłączone są zadania, które wiążą się z produkcją filmową- realizacją filmów dokumentalnych, fabularnych bądź animowanych. Dyskwalifikacji podlegają również projekty skierowane do dzieci i młodzieży.
W ramach priorytetu minimalna kwota dotacji to 30 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 300 000 do 600 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 5 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Własności Intelektualnej i Mediów.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• kompleksowość, spójność i odrębność działań w ramach projektu,
• przedstawienie sztuki wizualnej w kontekście polskiej i światowej kultury przez przeciwstawienie tradycji i nowoczesności oraz działania interdyscyplinarne,
• Popularyzację dokonań światowej bądź polskiej kinematografii,
• Prezentację kina artystycznego i niekomercyjnego,
• Uczestnictwo szanowanych artystów i autorytetów lub utalentowanych artystów młodego pokolenia,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet V - Promocja kultury polskiej za granicą.
W przypadku priorytetu promocja kultury polskiej za granicą, podobnie jak w priorytecie filmowym, instytucją zarządzającą nie jest MKiDN. Zatem wszelkie potwierdzenia złożenia wniosku, aktualizacje i inne dokumenty powinny wpłynąć do Instytutu Adama Mickiewicza.
Celem priorytetu, jest popularyzacja zjawisk i osiągnięć polskiej kultury poza granicami kraju [12] . Dotacje otrzymują tu projekty skierowane do zagranicznego odbiorcy, które prezentują i promują kulturę polską i są realizowane poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej:
• Prezentacje i popularyzacja kultury polskiej w ramach międzynarodowych projektów kulturalnych,
• zadań realizowanych przez instytucje publiczne, promujące i prezentujące kulturę polską,
• projekty mające na celu współpracę i wymianę kulturalną.
Z priorytetu wyłączone są zadania dotyczące digitalizacji i archiwizacji, staże i stypendia oraz zadania związane z obchodami 600-lecia polsko-tureckich stosunków dyplomatycznych.
Minimalna kwota dotacji w tym przypadku wynosi 35 000 zł. Maksymalna- od 300 000 do 800 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 5 mln złotych.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• odrębność i spójność koncepcji artystycznej, jego rangę oraz prestiż w kontekście popularyzacji polskiej kultury za granicą,
• Kompleksowość działań w projekcie, z jednoczesnym uwzględnieniem różnorodności, innowacyjności i skuteczności działań w projekcie, w tym kampanii promocyjnej,
• Dobrze skonstruowany budżet projektu- kompatybilny z zakresem merytorycznym,
• Uczestnictwo szanowanych artystów i autorytetów lub utalentowanych artystów młodego pokolenia,
• Ilość i rangę zagranicznych instytucji współpracujących w ramach zadania.
Program Kolekcje.
Celem Programu „Kolekcje” jest „rozwój oraz tworzenie narodowych i regionalnych kolekcji sztuki współczesnej, kolekcji muzealnych oraz tworzenie nowych dzieł muzycznych.” [13]
Priorytet I – Narodowe kolekcje sztuki współczesnej.
Celem priorytetu jest stworzenie i rozbudowanie zbiorów narodowych kolekcji sztuki współczesnej, które wzmocnić mają polski system wystawienniczy. [14] Priorytet jest przeznaczony jedynie dla muzeów sztuki nowoczesnej i współczesnej. Dofinansowanie otrzymują tu zakupy dzieł sztuki, które mają być uzupełnieniem międzynarodowych kolekcji sztuki współczesnej, tworzonych zgodnie z określonymi celami strategicznymi:
• zakupów dzieł sztuki, które mają uzupełnić już istniejące kolekcje instytucji,
• zakupów dzieł, które są początkiem nowych kolekcji.
Jak już wspomniano, o dofinansowanie mogą ubiegać się jedynie państwowe i samorządowe muzea, dla których celem statutowym jest kolekcjonowanie sztuki nowoczesnej i współczesnej.
Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania powinna wynosić 1 000 000 zł. Maksymalna to 4 000 000zł, przy czym dofinansowanie w obu przypadkach nie może przekraczać 85% wartości projektu. Alokacja na 2014 rok to 7 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Narodowych Instytucji Kultury.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Unikalność kolekcji oraz koncepcji jej rozwoju w odniesieniu do innych, istniejących już zbiorów w Polsce i Europie,
• Spójność planowanej kolekcji oraz odpowiedni dobór planowanych zakupów,
• Promocja największych dokonań sztuki współczesnej,
• Partycypacja w kolekcji szanowanych artystów przez prezentację odkrywczych prac,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym,
• Innowacyjność, zasięg oraz nowatorskość programu badawczego tworzonego na podstawie kolekcji,
• Nietradycyjne wykorzystanie tworzonej kolekcji w programach edukacyjnych.
W priorytecie zmieniają się również kryteria oceny zgodności projektu z celami strategicznymi całego priorytetu, w których ocenia się:
• Czy projekt zawiera krótko- i długofalową strategię budowy i rozwoju kolekcji sztuki,
• Strategię promocyjną skoncentrowaną zarówno w Polsce jak i zagranicą,
• Respektowanie kodeksu dobrych praktyk stanowiących o nabyciu, przechowywaniu i konserwacji dzieł sztuki,
• Osiągalność gromadzonej kolekcji, ,
• Doświadczenie osób realizujących projekt pod kątem merytorycznym.
Priorytet II – Regionalne kolekcje sztuki współczesnej.
Cel priorytetu to wsparcie polskiego wystawiennictwa poprzez rozbudowę lub zmiany w już istniejących kolekcjach sztuki współczesnej [15] .
Dofinansowanie otrzymują zakupy dzieł sztuki, które rozbudowują bądź uzupełniają regionalne kolekcje sztuki współczesnej i które umożliwiają i wspomagają realizację programów edukacyjnych i promocyjnych.
Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania powinna wynosić 50 000 zł. Maksymalna to 200 000zł, przy czym dofinansowanie w obu przypadkach nie może przekraczać 85% wartości projektu. Alokacja na 2014 rok to 2 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Narodowych Instytucji Kultury.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Oryginalność koncepcji rozwoju kolekcji w kontekście już istniejących zbiorów oraz jej zgodność z celami zadania,
• Spójność w planowaniu rozwoju kolekcji w odniesieniu do istniejących już zbiorów,
• Popularyzacja dokonań sztuki współczesnej,
• Znaczenie kolekcji w kontekście edukacyjnym, rozwijającym kompetencje społeczne i otwartość na eksperyment i innowację,
• Doświadczenie osób realizujących projekt w tożsamych obszarach.
Kryteria oceny zgodności ze strategicznymi celami priorytetu, prezentują się następująco:
• Ujęcie strategii budowy i rozwoju kolekcji w wersji krótko- i długoterminowej,
• Dostępność kolekcji oraz jej walory edukacyjne,
• Koncepcja utrzymania, przechowywania, i konserwacji dzieł,
• Wartość promocyjna kolekcji sztuki współczesnej oraz jej wpływ na tożsamości miejsca jej lokalizacji,
• Wnioskodawca gwarantuje realizację przyjętych założeń merytorycznych.
Priorytet III – Zamówienia kompozytorskie.
Celem priorytetu jest wsparcie współczesnej twórczości muzycznej poprzez realizację nowych utworów oraz polepszenie warunków jej popularyzacji [16] .
W ramach priorytetu dofinansowania otrzymują projekty, których częścią jest wykonanie dzieła muzycznego „na żywo”. Mogą to być występy sceniczne, wokalne, akustyczne itp. Katalog rozumienia tego sformułowania jest szeroki. Ważnym jest jednak, by „dzieło” zostało utrwalone w postaci partytury , materiałów wykonawczych, bądź innych elementów utrwalających prezentację.
Dofinansowania nie mogą uzyskać projekty związane z obchodami 200. rocznicy urodzin Oskara Kolberga oraz zamówień kompozytorskich finansowanych z programu Instytutu Muzyki i Tańca Kompozytor-rezydent.
Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania powinna wynosić 1 000 000 zł. Maksymalna to 4 000 000zł, przy czym dofinansowanie w obu przypadkach nie może przekraczać 85% wartości projektu. Alokacja na 2014 rok to 7 mln złotych. Priorytetem w MKiDN zarządza Departament Narodowych Instytucji Kultury.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Odmienność, spójność, barwność i nowoczesność projektu oraz znaczna liczba planowanych wykonań dzieła,
• Dobre planowanie budżetu, w stosunku do zaplanowanych działań w projekcie,
• Profesjonalizm twórców, kompozytorów, autorów i debiutantów biorących udział w projekcie i procesie twórczym,
• Fachowość wykonawców, zarówno tych debiutujących jak i doświadczonych.
Priorytet IV – Kolekcje muzealne.
W przypadku priorytetu kolekcje muzealne, instytucją zarządzającą nie jest MKiDN. Zatem wszelkie potwierdzenia złożenia wniosku, aktualizacje i inne dokumenty powinny wpłynąć do Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
Działania w ramach priorytetu mają na celu wsparcie polskich muzeów poprzez tworzenie i wzbogacanie zbiorów i kolekcji [17] .
Dofinansowanie otrzymują zakupy obiektów lub kolekcji do zbiorów muzeum, wraz z pokryciem kosztów ich transportu. W jednym wniosku o dofinansowanie można ubiegać się jedynie o zakup pojedynczego dzieła lub całej kolekcji. Finansowanie otrzymują tu państwowe i samorządowe instytucje kultury, które są wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania powinna wynosić 25 000 zł. Maksymalna to 250 000zł, przy czym dofinansowanie w obu przypadkach nie może przekraczać 80% wartości projektu. Alokacja na 2014 rok to 3 mln złotych.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Unikatowość budowanej kolekcji,
• Spójność gromadzonej kolekcji,
• Znaczenie zakupu dla całości istniejącej już kolekcji,
• Normy przechowywania i konserwacji zbiorów,
• Koncepcję udostępniania i popularyzacji kolekcji,
• Rzetelność opinii na temat planowanego zakupu, w tym jego wyceny wykonanej przez doświadczonego eksperta w tym zakresie.
Kryteriami oceniającymi zgodność z celami strategicznymi priorytetu są:
• Doświadczenie w prowadzeniu działalności muzealnej,
• Stworzenie klarownych procedur postępowania dotyczących zakupów,
• Spójność planowanych zakupów z posiadaną już kolekcją,
• Spójna koncepcja kolekcji,
• Zgodność projektu z państwowymi wytycznymi dotyczącymi gromadzenia dziedzictwa kulturowego,
• Promocja tożsamości kulturowej lub prezentacja wielokulturowości,
• Promocja kultury polskiej zagranicą,
• Wpływ na kulturalne życie regionu, w tym aktywizację lokalnej społeczności.
Promocja literatury i czytelnictwa.
W ramach programu, którego celem jest rozwój literatury i czytelnictwa, a także wsparcie wydawania czasopism o tematyce kulturalnej, występują trzy priorytety: literatura, promocja czytelnictwa i czasopisma.
Priorytet I – Literatura.
Instytucją zarządzającą priorytetem jest krakowski Instytut Książki. Jego celem jest wsparcie rynku wydawniczego poprzez dotacje na publikacje polskiej i światowej literatury [18] .
Dofinansowanie otrzymują zadania dotyczące publikacji w różnych formach utworów powszechnie niedostępnych w księgarniach. Muszą być to jednak dzieła literatury polskiej, bądź tłumaczenia literatury obcojęzycznej na język polski. Uznawane są również publikacje w nowym opracowaniu krytycznym bądź nowe tłumaczenia dzieł z istniejącymi już polskimi przekładami. Publikacje powinny posiadać numer ISBN.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 5000 zł. Maksymalna- od 300 000 do 800 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 3,5 mln złotych.
Na podkreślenie i szczególną uwagę zasługuje zmiana, jakiej w tym przypadku ulegają wymagania formalne i finansowe dla zadania. Dofinansowanie przyznawane jest wyłącznie na okres 3 lat, co jest jednoznaczne z tym, że realizacja zadania odbywać się będzie w latach 2014-2016. W pierwszym roku realizacji projektu, beneficjent otrzymuje 80% wartości projektu, kolejne transze są przyznawane w kolejnych latach. Jeden wnioskodawca ma prawo do złożenia aż czterech wniosków aplikacyjnych w ramach jednego konkursu!
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Znaczenie utworu dla rozwoju polskiej kultury literackiej,
• Wartość literacka utworu,
• Wysoki poziom edycji i redakcji książki.
Kryteria oceny zgodności ze strategicznymi celami priorytetu, też różnią się od tych w poprzednich priorytetach. Oceniane jest czy:
• Jest to książka dla dzieci bądź młodzieży,
• Jest to pierwsze wydanie dzieła w języku polskim,
• Potencjał organizacyjny wydawcy jest wystarczający.
Priorytet II – Promocja czytelnictwa.
Celem priorytetu jest wsparcie promocji czytelnictwa, zarówno poprzez dotację dla nowatorskich programów promujących czytelnictwo, jak i poprzez wsparcie dla wydarzeń promujących najbardziej literaturę współczesną [19] .
Podobnie jak w priorytecie pierwszym, tu instytucją zarządzającą również jest Instytut Książki.
Dofinansowanie w ramach priorytetu otrzymują zadania dotyczące rozwoju czytelnictwa i popularyzacji literatury:
• kampanii edukacyjnych, społecznych i promocyjnych;
• festiwali literackich;
• wydarzeń literackich i promocji nowości wydawniczych;
• cyklicznych audycji telewizyjnych;
• cyklicznych audycji radiowych i internetowych;
• ogólnopolskich projektów dotyczących czytelnictwa osób niewidomych i słabo widzących.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 5000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi:
• dla kampanii społecznych i edukacyjnych – 1 500 000 zł, co stanowi 80% budżetu zadania;
• dla festiwali literackich – 300 000 zł, co stanowi 80% budżetu zadania
• dla wydarzeń literackich i promocji nowości wydawniczych – 60 000 zł, co stanowi 80% budżetu zadania
• cyklicznych audycji telewizyjnych – 300 000 zł, co stanowi 50% budżetu zadania
• dla cyklicznych audycji radiowych lub internetowych – 60 000 zł, co stanowi 50% budżetu zadania
• dla ogólnopolskich zadań dotyczących promocji czytelnictwa osób niewidomych lub słabowidzących– 300 tys. zł co stanowi 80% budżetu zadania.
Alokacja na 2014 rok to 5 mln złotych.
Warto zauważyć, że zmianie w tym przypadku ulegają wymagania formalne i finansowe dla zadania. Dofinansowanie przyznawane jest wyłącznie na okres 2 lub3 lat, co jest jednoznaczne z tym, że realizacja zadania odbywać się będzie w latach 2014-2016.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Wartość merytoryczną projektu,
• Ilość i jakość wykorzystanej wartościowej literatury w projekcie,
• Nietuzinkowość i spójność koncepcji projektu, a także jego potencjał promocyjny.
Kryteria oceny zgodności ze strategicznymi celami priorytetu, to:
• Kompleksowość zadania oraz jego realizacja wykraczająca poza bieżącą działalność wnioskodawcy,
• Promocja czytania wśród młodego pokolenia,
• Potencjał organizacyjny wnioskodawcy.
Priorytet III – Czasopisma.
Celem priorytetu jest wsparcie ogólnopolskich czasopism kulturalnych [20] . Dofinansowanie otrzymują projekty wydawnicze ogólnopolskich czasopism kulturalnych, wydawanych w wersji papierowej bądź elektronicznej. Finansowanie otrzymują jedynie czasopisma już istniejące na rynku wydawniczym, których wydano przynajmniej 2 numery.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 10 000 zł ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 10 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 90 000 do 150 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 3,5 mln złotych. Instytucją zarządzającą w ramach MKiDN jest Departament Mecenatu Państwa [21] .
Uwaga! Zmianie w tym przypadku ulegają wymagania formalne i finansowe dla zadania. Dofinansowanie przyznawane jest wyłącznie na okres 2 lub 3 lat, co jest jednoznaczne z tym, że realizacja zadania odbywać się będzie w latach 2014-2016.
Podczas oceny wartości merytorycznej wniosku, asesorzy zwracają uwagę na:
• Wartość merytoryczną publikowanych tekstów,
• Różnorodność tematyczną, w tym łączenie wątków kulturalnych i społecznych,
• Rzetelna i pełna prezentacja poruszanej problematyki, adekwatna do odbiorców pisma,
• Jakość graficzna i edytorska,
• Poziom opracowania redakcyjnego tekstów,
• W przypadku tekstów internetowych również poziom wykorzystania możliwości technicznych i społecznościowych Internetu,
• Partycypacja w projekcie wybitnych- również lokalnych, w tym autorów młodego pokolenia,
• Doświadczenie i fachowość redakcji.
Kryteria oceny zgodności ze strategicznymi celami priorytetu, też różnią się od tych w poprzednich priorytetach. Oceniane jest:
• Wsparcie czasopism z duża tradycją,
• Profil artystyczny lub literacki czasopisma,
• Tworzenie platformy dialogu, która uwzględnia różnorodność estetyczną i światopoglądową,
• Propagowanie niszowych i elitarnych dziedzin kultury,
• Dotarcie do różnych grup odbiorców,
• Kierowanie czasopisma do grup społecznych ze specjalnymi potrzebami, w tym osób głuchoniemych lub słabowidzących oraz dzieci,
• Sprawna dystrybucja oraz wysoka liczba prenumeratorów.
Edukacja.
Na program edukacja, składają się 3 priorytety: edukacja kulturalna, edukacja artystyczna oraz edukacja medialna i artystyczna. Priorytet ostatni jest nowością pośród wszystkich konkursów ogłaszanych do tej pory przez ministerstwo. Ze względu na coraz większą siłę mediów- jest niezbędnym w dzisiejszym katalogu dofinansowań.
Priorytet I – Edukacja kulturalna.
Celem priorytetu jest wspieranie projektów z obszaru edukacji kulturalnej [22] .
W ramach priorytetu można ubiegać się o dofinansowanie:
• zadań edukacyjno-animacyjnych:
- projektów interdyscyplinarnych lub skupionych na jednej dziedzinie sztuki, które rozwijają kreatywność i wspierają zdobycie nowych umiejętności,
- projektów rozwijających społeczność seniorów, które mają charakter integracyjny,
- projektów, które podnoszą kwalifikacje osób zatrudnionych w instytucjach kultury.
- wydarzeń artystycznych dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia:
- festiwali i przeglądów sztuki;
- spektakli teatralnych, operowych i muzycznych;
- koncertów;
- wystaw wraz z katalogami.
• artystycznymi, zadania dotyczące digitalizacji, a także sympozja i konferencje.
• W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 150 000 do 500 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 15 mln złotych. Instytucją zarządzającą w ramach MKiDN jest Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej.
• Kryteria oceny merytorycznej jak i zgodności z celami priorytetu są zależne od rodzaju działania [23] .
Priorytet II – Edukacja artystyczna.
Celem priorytetu jest finansowe wsparcie projektów z dziedziny edukacji artystyczne, szczególnie tych skierowanych do uczniów i studentów szkół artystycznych [24] .
W priorytecie finansowane są działania dotyczące m.in:
1) organizacji, warsztatów i plenerów artystycznych,
2) organizacji konkursów, przeglądów, festiwali, wystaw, koncertów,
3) organizacji konferencji, seminariów, paneli dyskusyjnych.
W przypadku działań katalogu 2, do wnioskodawców należą jeszcze organizacje pozarządowe oraz samorządowe instytucje kultury – z wyjątkiem instytucji współprowadzonych przez ministra i jednostki samorządu terytorialnego. Wnioskodawcami w katalogu 3., mogą być oprócz organizacji pozarządowych jeszcze placówki doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 200 000 do 300 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 2,5 mln złotych. Instytucją zarządzającą w ramach MKiDN jest Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej.
Podczas oceny merytorycznej, asesorzy zwracają uwagę na takie aspekty jak wzmocnienie potencjału polskiego szkolnictwa artystycznego czy umożliwianie kontaktu studentów z wybitnymi twórcami, uznanymi specjalistami i autorytetami.
Priorytet III – Edukacja medialna i informacyjna.
Celem priorytetu jest wsparcie projektów edukacji medialnej i informacyjnej, która przygotować powinna do świadomego korzystania z nowych mediów [25] .
W ramach priorytetu można uzyskać finansowanie:
• działań rozwijających kompetencje medialne,
• działań rozwijających kompetencje informacyjne,
• działań obejmujących tworzenie i udostępnianie zasobów edukacyjnych z zakresu edukacji medialnej i informacyjnej,
• działań adresowanych do kadr kultury.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi od 150 000 do 300 000 zł- w zależności od procentu dofinansowania. Alokacja na 2014 rok to 2 mln złotych. Instytucją zarządzającą w ramach MKiDN jest Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej.
Obserwatorium Kultury.
To kolejny program Ministra zarządzany przez Departament Mecenatu Państwa. Nie posiada żadnych osobnych priorytetów, a jago celem diagnoza istotnych obszarów polskiej polityki kulturalnej.
W ramach programu, dofinansowania otrzymują projekty dotyczące analizy i badań uczestnictwa w kulturze, projekty mające na celu poprawę jakości zbierania, analizy i udostępniania efektów projektów badawczych prowadzonych przez instytucje kultury oraz projekty współpracy ośrodków badawczych sektora kultury, również te diagnozujące podnoszenie kompetencji jego kadr. W katalogu możliwości znajdują się również ogólnopolskie badania środowisk twórczych, analizy i ewaluacje oddziaływania Programów Ministra w latach 2010 – 2013 oraz inicjatywy z udziałem grupy 50+ dotyczące kapitału społecznego.
W ramach priorytetu minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 50 000 zł. Maksymalna- 500 000 zł i nie może przekraczać 50% budżetu przedstawionego we wniosku.
Alokacja na 2014 rok to 3 mln złotych.
Dziedzictwo kulturowe.
Program dziedzictwa kulturowego jest programem największym pod względem alokacji środków, liczby priorytetów i ilości instytucji zarządzających. Na projekty przeznaczone jest łącznie 100,8 mln złotych. Największa ilość środków jest do dyspozycji beneficjentów pierwszego priorytetu- Ochrona Zabytków. Priorytet obsługiwany przez Departament Ochrony Zabytków MKiDN posiada alokację 82 mln złotych. W jego ramach przyznawane są też największe dofinansowania. Priorytet wyróżnia również brak maksymalnej kwoty dofinansowania projektu. Minimalna to 25 000zł. Takie wytyczne nie są zaskakujące, gdyż program finansuje prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach.
O wsparcie w priorytecie mogą się ubiegać osoby lub jednostki samorządu terytorialnego, które posiadają prawa do zarządzania zabytkiem [26] .
Priorytet drugi – wspieranie działań muzealnych z budżetem 5,5 mln złotych koordynowany jest przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów z siedzibą w Warszawie. „Celem priorytetu jest wspieranie działalności w zakresie opieki konserwatorskiej nad muzealiami, archiwaliami i księgozbiorami, a także – prezentacji zbiorów w postaci atrakcyjnych poznawczo projektów wystawienniczych.” [27] W ramach priorytetu można ubiegać się o dofinansowanie organizacji czasowych wystaw muzealnych, modernizacji i tworzenia wystaw, publikacji katalogów do wystaw oraz konserwacji dzieł.
Dofinansowania w priorytecie trzecim - Kultura ludowa są przeznaczone na działania związane z popularyzacją, edukacją, badaniem i dokumentowaniem polskiej kultury ludowej. Priorytetem z budżetem 3,5 mln zarządza Departament Narodowych Instytucji Kultury w MKiDN. Uprawnionymi wnioskodawcami są grupy tożsame do priorytetu drugiego. Dotacje w przedziale 25-250 000zł można uzyskać na 75% budżetu projektu.
Program przewiduje również działania poza granicą kraju.
Priorytet czwarty - Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą dotyczy głównie rewitalizacji i konserwacji polskich zabytków za granicą, dokumentacji straconego i rozrzuconego polskiego dziedzictwa kulturowego oraz upamiętniania osób czy wydarzeń historycznych związanych z dziedzictwem narodowym.
O dofinansowanie w ramach priorytetu w kwocie od 10 000 do 1 000 000 zł mogą ubiegać się:
- państwowe instytucje kultury,
- samorządowe instytucje kultury,
- archiwa państwowe,
- organizacje pozarządowe,
- kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne.
Ochrona zabytków archeologicznych to priorytet piąty, gdzie wpierane są nieinwazyjne badania archeologiczne oraz ewidencja i inwentaryzacja zabytków archeologicznych metodą badań powierzchniowych. Priorytet o budżecie 2 mnl złotych zarządzany jest przez Narodowy Instytut Dziedzictwa z siedzibą w Warszawie. Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. Maksymalna - 200 000 zł-nie może przekraczać 85% budżetu przedstawionego we wniosku. Do katalogu wnioskodawców kwalifikują się samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, organizacje pozarządowe, publiczne i niepubliczne uczelnie akademickie oraz podmioty prowadzące działalność gospodarczą.
Ostatni z priorytetów to Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego. Wydaje się, że jednym z najważniejszych instrumentów w dzisiejszych czasach, wspierający digitalizację zasobów kultury i dziedzictwa narodowego oraz udostępnianie ich za pośrednictwem urządzeń multimedialnych iw internecie. Alokacja wynosi 3,8 mln złotych i jest przyznawana przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. O dofinansowanie w ramach priorytetu mogą ubiegać się organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne oraz uczelnie publiczne, a na każdy projekt przeznaczone jest od 20 do 50 tysięcy złotych.
Rozwój infrastruktury kultury.
Ostatnim, lecz nie najmniej istotnym programem jest Rozwój infrastruktury kultury. To instrument, który w trzech priorytetach wspiera: infrastrukturę kultury, domów kultury i szkolnictwa artystycznego. Alokacja to kolejno 28, 14 i 8 mln złotych. Działania i koszty kwalifikowalne w programie to nie tylko remonty, ale także rozbudowa infrastruktury kulturalnej, zakup niezbędnego wyposażenia, tworzenie dokumentacji technicznej. Dzięki programowi wiele współczesnych obiektów kultury odrodziło się do życia i stanowi cel turystyki kulturalnej w Polsce.
Przypisy
Bibliografia
1. ZARZĄDZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO z dnia 10 września 2013 r. w sprawie wytycznych do programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2014,
2. Regulaminy i dokumentacje konkursowe Programów Ministra dostępne na www.mkidn.gov.pl
Strony internetowe:
www.mkidn.gov.pl
www.nck.gov.pl
www.iam.gov.pl
www.instytutksiazki.pl
www.zacheta.art.pl