64% Polaków w ciągu ostatniego roku nie podnosiło swoich kompetencji w żaden sposób (nawet poprzez uczestnictwo w obowiązkowym kursie BHP), a 28% obecnie pracujących nigdy nie uczestniczyło w kursach czy szkoleniach – takie wyniki przynosi badanie „Kształcenie przez całe życie”, zrealizowane w 2012 roku, na temat kształcenia się osób dorosłych w Polsce. Wnioski płynące z tych badań nie mogą być w żaden sposób budujące. Wręcz przeciwnie – pokazują dobitnie, jak Polacy są bierni, jeśli chodzi o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, zwłaszcza po zakończeniu etapu kształcenia formalnego. A kwalifikacje pracowników, posiadane przez nich kompetencje są dla firm kluczem do powodzenia w biznesie, a dla pracowników wyznacznikiem ich sytuacji na rynku pracy.
Niniejszy Blok Tematyczny tworzy dziesięć jednostek redakcyjnych, które kompleksowo omawiają zagadnienie podnoszenia kwalifikacji.
W części pierwszej sprecyzowano pojęcie kwalifikacji zawodowych oraz wskazano na relacje pomiędzy kwalifikacjami a kompetencjami – określeń tych często używa się zamiennie, co nie jest uprawnione, z uwag i na inny zakres znaczeniowy. Rozważania podjęte w tej części wprowadzają podstawowe pojęcia, w tym standardu kwalifikacji, norm i wymagań zawodowych. I choć wydaje się, że zdobywanie nowych kwalifikacji przynosi jedynie korzyści, zwrócono także uwagę na możliwe niekorzystne aspekty rozwijania kwalifikacji. Wartościowe – bo skłaniające Czytelnika do własnych przemyśleń – jest stawianie licznych pytań, na które odpowiedzi nie muszą wcale być proste i jednoznaczne.
Druga część bloku systematyzuje formy rozwoju i kształcenia, wprowadzając rozróżnienie pomiędzy kształceniem formalnym, pozaformalnym i nieformalnym. Każda z tych form została w tym fragmencie opracowania szerzej omówiona.
Kolejna część opracowania przybliża Czytelnikowi koncepcję uczenia się przez całe życie oraz uwarunkowania jej realizacji. Przedstawiono specyfikę kształcenia dorosłych i przyswajania nowych umiejętności.
Kwalifikacje pracownika są wyznacznikiem jego wartości na rynku pracy. Polscy pracodawcy wskazują na aktualne niedostosowanie kwalifikacji pracowników do ich potrzeb, słusznie winą obarczając istniejący system edukacji. Cenne dla pracodawców są te kwalifikacje, które można udokumentować certyfikatem lub praktyką.
Kolejna jednostka redakcyjna przybliża specyfikę kwalifikacji w branży kreatywnej. Specyficzne dla branży kreatywnej kwalifikacje odniesiono do poszczególnych etapów procesu tworzenia dzieła, tj. fazy twórczo-artystycznej, technicznej i promocyjno-sprzedażowej.
Rozważania na temat możliwości rozwoju w Polsce kwalifikacji formalnych w branży kreatywnej są przedmiotem kolejnej części. Schemat ten powiela kolejna jednostka redakcyjna, przy czym odnosi się do kwalifikacji pozaformalnych.
Kolejny rozdział koncentruje się na zagadnieniach e-learningu jako formie edukacji wykorzystującej technologie teleinformatyczne. Ta forma kształcenia ma swoje liczne zalety, jednakże posiada także wady. Autor wskazuje na możliwe scenariusze rozwoju tej formy kształcenia w przyszłości.
Przedostatni fragment opracowania wprowadza kontekst europejski. Wskazano w nim narzędzia i programy edukacyjne funkcjonujące w Unii Europejskiej, co w obecnej dobie swobody przemieszczenia się pomiędzy krajami, przynosi Czytelnikowi szerszą perspektywę istniejących możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Ostatnia część opracowania kreśli wizje zawodów przyszłości. Świadomość zmian, jakie się dokonują w wyniku rewolucji technologicznej i komunikacyjnej, pozwoli zapewne lepiej zaplanować rozwój swoich kwalifikacji zawodowych.
Autorzy opracowania czerpią ze swojego bogatego doświadczenia zawodowego trenerskiego i doradczego, co nadaje mu wszelkie walory opracowania praktycznego.
Niniejszy Blok Tematyczny tworzy dziesięć jednostek redakcyjnych, które kompleksowo omawiają zagadnienie podnoszenia kwalifikacji.
W części pierwszej sprecyzowano pojęcie kwalifikacji zawodowych oraz wskazano na relacje pomiędzy kwalifikacjami a kompetencjami – określeń tych często używa się zamiennie, co nie jest uprawnione, z uwag i na inny zakres znaczeniowy. Rozważania podjęte w tej części wprowadzają podstawowe pojęcia, w tym standardu kwalifikacji, norm i wymagań zawodowych. I choć wydaje się, że zdobywanie nowych kwalifikacji przynosi jedynie korzyści, zwrócono także uwagę na możliwe niekorzystne aspekty rozwijania kwalifikacji. Wartościowe – bo skłaniające Czytelnika do własnych przemyśleń – jest stawianie licznych pytań, na które odpowiedzi nie muszą wcale być proste i jednoznaczne.
Druga część bloku systematyzuje formy rozwoju i kształcenia, wprowadzając rozróżnienie pomiędzy kształceniem formalnym, pozaformalnym i nieformalnym. Każda z tych form została w tym fragmencie opracowania szerzej omówiona.
Kolejna część opracowania przybliża Czytelnikowi koncepcję uczenia się przez całe życie oraz uwarunkowania jej realizacji. Przedstawiono specyfikę kształcenia dorosłych i przyswajania nowych umiejętności.
Kwalifikacje pracownika są wyznacznikiem jego wartości na rynku pracy. Polscy pracodawcy wskazują na aktualne niedostosowanie kwalifikacji pracowników do ich potrzeb, słusznie winą obarczając istniejący system edukacji. Cenne dla pracodawców są te kwalifikacje, które można udokumentować certyfikatem lub praktyką.
Kolejna jednostka redakcyjna przybliża specyfikę kwalifikacji w branży kreatywnej. Specyficzne dla branży kreatywnej kwalifikacje odniesiono do poszczególnych etapów procesu tworzenia dzieła, tj. fazy twórczo-artystycznej, technicznej i promocyjno-sprzedażowej.
Rozważania na temat możliwości rozwoju w Polsce kwalifikacji formalnych w branży kreatywnej są przedmiotem kolejnej części. Schemat ten powiela kolejna jednostka redakcyjna, przy czym odnosi się do kwalifikacji pozaformalnych.
Kolejny rozdział koncentruje się na zagadnieniach e-learningu jako formie edukacji wykorzystującej technologie teleinformatyczne. Ta forma kształcenia ma swoje liczne zalety, jednakże posiada także wady. Autor wskazuje na możliwe scenariusze rozwoju tej formy kształcenia w przyszłości.
Przedostatni fragment opracowania wprowadza kontekst europejski. Wskazano w nim narzędzia i programy edukacyjne funkcjonujące w Unii Europejskiej, co w obecnej dobie swobody przemieszczenia się pomiędzy krajami, przynosi Czytelnikowi szerszą perspektywę istniejących możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Ostatnia część opracowania kreśli wizje zawodów przyszłości. Świadomość zmian, jakie się dokonują w wyniku rewolucji technologicznej i komunikacyjnej, pozwoli zapewne lepiej zaplanować rozwój swoich kwalifikacji zawodowych.
Autorzy opracowania czerpią ze swojego bogatego doświadczenia zawodowego trenerskiego i doradczego, co nadaje mu wszelkie walory opracowania praktycznego.
Przypisy
Bibliografia
1. G. Dryden, J. Vos, Rewolucja w uczeniu, Zysk i S-ka, Poznań, 1999
2. D. Eagleman, Mózg incognito, Carta Blanka, Warszawa, 2012
3. M. Bennewicz, Coaching i mentoring w praktyce. Podręcznik dla menedżerów, zawodowych coachów i pasjonatów, G+J, Warszawa, 2011
4. E. Parsloe, M. Wray, Trener i mentor. Udział coachingu i mentoringu w doskonaleniu procesu uczenia się, Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2002
5. M. Armstrong, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Wolters Kluwer, Warszawa, 2010
6. M. Łaguna, Szkolenia. Jak je prowadzić, by..., GWP, Gdańsk, 2004
7. L. Rae, Efektywne szkolenia, Wolters Kluwer, Warszawa, 2006
8. T. Maruszewski, Psychologia poznania, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2001
9. M. Kossowska, Psychologia dla trenerów, Wolters Kluwer, Warszawa, 2008
10. C. Duhigg, Siła nawyku, PWN, 2012
11. A. Szczucka, K. Turek, B. Worek, Kształcenie przez całe życie, PARP, Warszawa, 2012
12. C. Evans, Zarządzanie wiedzą, PWE Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 2005
13. P.Senge, Piąta dyscyplina, Wolters Kluwer, Warszawa, 2012
14. M. Hyla, Przewodnik po e-learningu, Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2005
15. W. Bielecki, Założenia dla systemów e-learningu, w: B. Wawrzyniak (red.) Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, Warszawa, PFPK, 2001
16. Opracowanie zbiorowe, Informator o szkołach wyższych i policealnych 2013/2014, TELBIT, Warszawa, 2012
17. Opracowanie zbiorowe, Wykształcenie i kwalifikacje kobiet a ich sytuacja na rynku pracy. Oficyna wydawnicza ASPRA – JR, Warszawa, 2012
18. E. Suknarowska-Drzewiecka, P. Wojciechowski, Podnoszenie i uzupełnianie kwalifikacji zawodowych pracowników, Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa, 2011
19. Z. Mendel, Reguły small biznesu. Własna firma w praktyce, Helion, Gliwice, 2012
20. M. Pietraszek, Sprytny biznes. Załóż i rozwijaj małą firmę w Polsce, Helion, Gliwice, 2011
21. A. Konarzewska-Żuczek, Zostań swoją szefową, czyli jak stworzyć i prowadzić własną firmę, Helion, Gliwice, 2012
22. A. Murdoch, Kreatywność w reklamie, PWN, Warszawa, 2005
23. A. Kleon, Twórcza kradzież. 10 przykazań kreatywności, Helion, Gliwice, 2013
Strony internetowe:
1. http://www.frse.org.pl/ – strona Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Celem fundacji jest szeroko pojmowane wspieranie działań na rzecz rozwoju edukacji w Polsce
2. http://www.mpips.gov.pl/ – strona Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zawierająca treści o tematyce rynku pracy i zabezpieczenia społecznego
3. http://www.edexcel.com/international/polish/Pages/home.aspx – strona organizacji Edexcel, zajmującej się certyfikacją kompetencji według brytyjskich ram kwalifikacji
4. http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl/ – strona Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zawierająca wyszukiwarkę standardów kwalifikacji oraz modułowych programów szkoleń zawodowych
5. http://www.kwalifikacje.edu.pl – strona Instytutu Badań Edukacyjnych na temat Polskich Ram Kwalifikacji
6. http://www.zaloz-firme.pl/, http://www.mala-firma.pl/index.php – strony poradnikowe na temat zakładania własnego biznesu
7. http://www.gfp.com.pl – strona Gdańskiej Fundacji Przedsiębiorczości, inspiracja do poszukiwania wsparcia w kreowaniu własnej działalności artystycznej
8. http://freelancity.pl/home – portal kojarzący kreatywnych freelancerów ze zleceniodawcami
9. http://www.zlecenia.przez.net/ – portal aukcyjny dla freelancerów, gdzie mogą licytować wykonanie zamieszczonego przez klienta zlecenia
10. http://www.kongreskultury.pl – strona Kongresu Kultury Polskiej, zawierająca między innymi ciekawe raporty o stanie kultury w Polsce
11. http://www.shanghairanking.com/ – strona uniwersytetu Jiao Tong z Szanghaju, który prowadzi coroczny ranking wyższych uczelni na świecie
12. http://zielonalinia.gov.pl – portal Centrum Informacyjnego Służb Zatrudnienia, zawierający ogromną ilość informacji przydatnych przy poszukiwaniu pracy
13. https://europass.cedefop.europa.eu/pl/home – strona poświęcona tworzeniu dokumentów, potwierdzających kwalifikacje zawodowe na terenie Unii Europejskiej
14. http://www.pi.gov.pl – portal Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości na temat innowacji, zawierający bazę artykułów, ogłoszenia o konkursach w dziedzinach kreatywnych
15. http://www.perspektywy.pl/portal/ – portal dla uczniów i studentów, pomagający wybrać szkołę lub uczelnię
16. http://www.kreatywnisamozatrudnieni.pl/ – portal dla osób, które pracują w branży kreatywnej na własny rachunek
17. http://www.kreatywnybiznes.pl – strona projektu, współfinansowanego ze środków UE, którego celem jest wsparcie rozwoju kompetencji pracowników branży kreatywnej na terenie województwa lubuskiego
18. http://www.kreatywni.arp.gda.pl/ – strona Sieci Kreatywnego Biznesu, projektu dedykowanego sektorowi kreatywnemu, ogromna baza wiedzy
19. http://creativeindustries.co/ – portal poświęcony tematyce branży kreatywnej, ciekawe artykuły, nowinki z branży
20. http://designattack.pl/ – portal monitorujący ciekawe wydarzenia w dziedzinach kreatywnych
2. D. Eagleman, Mózg incognito, Carta Blanka, Warszawa, 2012
3. M. Bennewicz, Coaching i mentoring w praktyce. Podręcznik dla menedżerów, zawodowych coachów i pasjonatów, G+J, Warszawa, 2011
4. E. Parsloe, M. Wray, Trener i mentor. Udział coachingu i mentoringu w doskonaleniu procesu uczenia się, Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2002
5. M. Armstrong, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Wolters Kluwer, Warszawa, 2010
6. M. Łaguna, Szkolenia. Jak je prowadzić, by..., GWP, Gdańsk, 2004
7. L. Rae, Efektywne szkolenia, Wolters Kluwer, Warszawa, 2006
8. T. Maruszewski, Psychologia poznania, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2001
9. M. Kossowska, Psychologia dla trenerów, Wolters Kluwer, Warszawa, 2008
10. C. Duhigg, Siła nawyku, PWN, 2012
11. A. Szczucka, K. Turek, B. Worek, Kształcenie przez całe życie, PARP, Warszawa, 2012
12. C. Evans, Zarządzanie wiedzą, PWE Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 2005
13. P.Senge, Piąta dyscyplina, Wolters Kluwer, Warszawa, 2012
14. M. Hyla, Przewodnik po e-learningu, Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2005
15. W. Bielecki, Założenia dla systemów e-learningu, w: B. Wawrzyniak (red.) Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, Warszawa, PFPK, 2001
16. Opracowanie zbiorowe, Informator o szkołach wyższych i policealnych 2013/2014, TELBIT, Warszawa, 2012
17. Opracowanie zbiorowe, Wykształcenie i kwalifikacje kobiet a ich sytuacja na rynku pracy. Oficyna wydawnicza ASPRA – JR, Warszawa, 2012
18. E. Suknarowska-Drzewiecka, P. Wojciechowski, Podnoszenie i uzupełnianie kwalifikacji zawodowych pracowników, Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa, 2011
19. Z. Mendel, Reguły small biznesu. Własna firma w praktyce, Helion, Gliwice, 2012
20. M. Pietraszek, Sprytny biznes. Załóż i rozwijaj małą firmę w Polsce, Helion, Gliwice, 2011
21. A. Konarzewska-Żuczek, Zostań swoją szefową, czyli jak stworzyć i prowadzić własną firmę, Helion, Gliwice, 2012
22. A. Murdoch, Kreatywność w reklamie, PWN, Warszawa, 2005
23. A. Kleon, Twórcza kradzież. 10 przykazań kreatywności, Helion, Gliwice, 2013
Strony internetowe:
1. http://www.frse.org.pl/ – strona Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Celem fundacji jest szeroko pojmowane wspieranie działań na rzecz rozwoju edukacji w Polsce
2. http://www.mpips.gov.pl/ – strona Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zawierająca treści o tematyce rynku pracy i zabezpieczenia społecznego
3. http://www.edexcel.com/international/polish/Pages/home.aspx – strona organizacji Edexcel, zajmującej się certyfikacją kompetencji według brytyjskich ram kwalifikacji
4. http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl/ – strona Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zawierająca wyszukiwarkę standardów kwalifikacji oraz modułowych programów szkoleń zawodowych
5. http://www.kwalifikacje.edu.pl – strona Instytutu Badań Edukacyjnych na temat Polskich Ram Kwalifikacji
6. http://www.zaloz-firme.pl/, http://www.mala-firma.pl/index.php – strony poradnikowe na temat zakładania własnego biznesu
7. http://www.gfp.com.pl – strona Gdańskiej Fundacji Przedsiębiorczości, inspiracja do poszukiwania wsparcia w kreowaniu własnej działalności artystycznej
8. http://freelancity.pl/home – portal kojarzący kreatywnych freelancerów ze zleceniodawcami
9. http://www.zlecenia.przez.net/ – portal aukcyjny dla freelancerów, gdzie mogą licytować wykonanie zamieszczonego przez klienta zlecenia
10. http://www.kongreskultury.pl – strona Kongresu Kultury Polskiej, zawierająca między innymi ciekawe raporty o stanie kultury w Polsce
11. http://www.shanghairanking.com/ – strona uniwersytetu Jiao Tong z Szanghaju, który prowadzi coroczny ranking wyższych uczelni na świecie
12. http://zielonalinia.gov.pl – portal Centrum Informacyjnego Służb Zatrudnienia, zawierający ogromną ilość informacji przydatnych przy poszukiwaniu pracy
13. https://europass.cedefop.europa.eu/pl/home – strona poświęcona tworzeniu dokumentów, potwierdzających kwalifikacje zawodowe na terenie Unii Europejskiej
14. http://www.pi.gov.pl – portal Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości na temat innowacji, zawierający bazę artykułów, ogłoszenia o konkursach w dziedzinach kreatywnych
15. http://www.perspektywy.pl/portal/ – portal dla uczniów i studentów, pomagający wybrać szkołę lub uczelnię
16. http://www.kreatywnisamozatrudnieni.pl/ – portal dla osób, które pracują w branży kreatywnej na własny rachunek
17. http://www.kreatywnybiznes.pl – strona projektu, współfinansowanego ze środków UE, którego celem jest wsparcie rozwoju kompetencji pracowników branży kreatywnej na terenie województwa lubuskiego
18. http://www.kreatywni.arp.gda.pl/ – strona Sieci Kreatywnego Biznesu, projektu dedykowanego sektorowi kreatywnemu, ogromna baza wiedzy
19. http://creativeindustries.co/ – portal poświęcony tematyce branży kreatywnej, ciekawe artykuły, nowinki z branży
20. http://designattack.pl/ – portal monitorujący ciekawe wydarzenia w dziedzinach kreatywnych