Na system finansowy w jego sferze instytucjonalnej składa się cały szereg instytucji, których zadaniem jest gromadzenie i dystrybucja zasobów pieniężnych w gospodarce. Wykorzystują one w swojej działalności rozmaite instrumenty finansowe, działają na różnorodnych rynkach oraz stosują określone zasady działania w oparciu o istniejące regulacje.
Niniejszy Blok Tematyczny tworzą dwie jednostki redakcyjne, które przybliżają zakres działalności innych, poza bankiem, instytucji finansowych.
W części pierwszej sprecyzowano pojęcie instytucji finansowej. Wobec braku jednolitej definicji instytucji finansowej ukształtowanej na gruncie prawa, na potrzeby niniejszego opracowania – przy uwzględnieniu jego specyfiki – za instytucje finansowe przyjęto uznawać podmioty, których podstawowym zadaniem jest operowanie zasobami finansowymi i zabezpieczanie operacji tymi zasobami. Poza bankami i funduszami pożyczkowymi, które są przedmiotem oddzielnych opracowań, pokrótce scharakteryzowano w nim pozostałe instytucje finansowe, a wśród nich w szczególności spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, fundusze poręczeń kredytowych, zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, domy maklerskie i firmy leasingowe.
W drugiej części bloku przybliżono działalność agencji rozwoju regionalnego, które stanowią bardzo istotny instrument realizacji polityki rozwoju regionalnego w aspekcie promocji i wspierania przedsiębiorczości. Pełniąc rolę informacyjną, doradczą, szkoleniową, promocyjną i finansującą, tworzą one integralną część polskiego systemu otoczenia biznesu. Niektóre z agencji rozwoju regionalnego pełnią funkcję Regionalnych Instytucji Finansujących współpracując przy wdrażaniu programów adresowanych do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw z agendą rządową – Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości. W ramach pełnionych funkcji Regionalne Instytucje Finansujące udzielają informacji o dostępnych programach dotacji i warunkach uczestnictwa, prowadzą obsługę administracyjną wdrażanych programów UE kierowanych do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, współpracują z PARP w zakresie merytorycznego i finansowego monitoringu wdrażanych programów, sporządzają raporty merytoryczne i finansowe oraz prowadzą bazy danych o uczestnikach programów.
W dalszej części tego rozdziału przybliżono także inne sfery aktywności agencji rozwoju regionalnego: operatora Regionalnego Funduszu Pożyczkowego, pomocy dla startupów, promotora innowacyjności, zaplecza dla biznesu, źródła informacji o dostępnych programach wsparcia sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Postawiono także pytanie o przyszłość agencji rozwoju regionalnego i podjęto próbę odpowiedzi na nie. Wskazano na kapitał zgromadzonej wiedzy i doświadczeń, które bezwzględnie powinny zostać wykorzystane.
Niniejszy Blok Tematyczny tworzą dwie jednostki redakcyjne, które przybliżają zakres działalności innych, poza bankiem, instytucji finansowych.
W części pierwszej sprecyzowano pojęcie instytucji finansowej. Wobec braku jednolitej definicji instytucji finansowej ukształtowanej na gruncie prawa, na potrzeby niniejszego opracowania – przy uwzględnieniu jego specyfiki – za instytucje finansowe przyjęto uznawać podmioty, których podstawowym zadaniem jest operowanie zasobami finansowymi i zabezpieczanie operacji tymi zasobami. Poza bankami i funduszami pożyczkowymi, które są przedmiotem oddzielnych opracowań, pokrótce scharakteryzowano w nim pozostałe instytucje finansowe, a wśród nich w szczególności spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, fundusze poręczeń kredytowych, zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, domy maklerskie i firmy leasingowe.
W drugiej części bloku przybliżono działalność agencji rozwoju regionalnego, które stanowią bardzo istotny instrument realizacji polityki rozwoju regionalnego w aspekcie promocji i wspierania przedsiębiorczości. Pełniąc rolę informacyjną, doradczą, szkoleniową, promocyjną i finansującą, tworzą one integralną część polskiego systemu otoczenia biznesu. Niektóre z agencji rozwoju regionalnego pełnią funkcję Regionalnych Instytucji Finansujących współpracując przy wdrażaniu programów adresowanych do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw z agendą rządową – Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości. W ramach pełnionych funkcji Regionalne Instytucje Finansujące udzielają informacji o dostępnych programach dotacji i warunkach uczestnictwa, prowadzą obsługę administracyjną wdrażanych programów UE kierowanych do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, współpracują z PARP w zakresie merytorycznego i finansowego monitoringu wdrażanych programów, sporządzają raporty merytoryczne i finansowe oraz prowadzą bazy danych o uczestnikach programów.
W dalszej części tego rozdziału przybliżono także inne sfery aktywności agencji rozwoju regionalnego: operatora Regionalnego Funduszu Pożyczkowego, pomocy dla startupów, promotora innowacyjności, zaplecza dla biznesu, źródła informacji o dostępnych programach wsparcia sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Postawiono także pytanie o przyszłość agencji rozwoju regionalnego i podjęto próbę odpowiedzi na nie. Wskazano na kapitał zgromadzonej wiedzy i doświadczeń, które bezwzględnie powinny zostać wykorzystane.
Przypisy
Bibliografia
1. Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce. Raport 2012, red. A. Bąkowski, M. Mażewska, PARP, Warszawa 2012.
2. Gajewski M., Kiliański T., Szczucki J., Zasady organizacji i funkcjonowania funduszy poręczeń kredytowych, Krajowe Stowarzyszenie Funduszy Poręczeniowych, 2000.
3. Impact on RDA Spending. National Report, Department for Business, PricewaterhouseCoopers, Enterprise & Regulatory Reform, 2009.
4. Komisja Nadzoru Bankowego, Banki spółdzielcze w Polsce, Warszawa, marzec 2006.
5. Komisja Nadzoru Finansowego, Pięć lat działalności, Warszawa 2011.
6. Próchniak J., Ocena działalności systemu funduszy poręczeń kredytowych w Polsce, „Oeconomia Copernicana” 2010, Nr 1.
7. Raport rynku leasingowego w Polsce 2013, http://poradniktransportowy.pl/09/wyniki-rynku-leasingowego-raport-2013/
8. Rutkowski B., Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe jako instytucje finansowe, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin, Vol. XLV, 2, 2001.
9. Starzyk T., Lista 100 największych instytucji finansowych.
10. Szelągowska A. (red.), Instytucje rynku finansowego w Polsce, CeDeWu, Warszawa 2007.
11. Thiel S., Rynek kapitałowy i terminowy, Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa, październik 2010.
12. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Informacja o sytuacji spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w I półroczu 2013 r., Warszawa, październik 2013.
13. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Raport dotyczący sytuacji finansowej towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2012 roku, Warszawa, kwiecień 2013.
14. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Raport o stanie sektora ubezpieczeń po I kwartale 2013 roku, Warszawa, lipiec 2013.
15. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Sytuacja finansowa powszechnych towarzystw emerytalnych w 2012 roku, Warszawa 2012.
16. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Rynek otwartych funduszy emerytalnych w II kwartale 2013 roku, Warszawa 2013.
17. Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo—kredytowych, Dz. U. 1996 nr 1 poz. 2 z późn. zm.
18. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037.
19. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939.
20. Zapadka P., Instytucje polskiego rynku finansowego, „Bank i Kredyt” 2002, czerwiec.
Strony internetowe:
1. www.arp.gda.pl
Strona internetowa Agencji Rozwoju Pomorza pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa pomorskiego.
2. http://www.fund.org.pl
Strona internetowa Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa mazowieckiego.
3. http://www.garr.pl
Strona internetowa Górnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa śląskiego.
4. http://www.knf.gov.pl/index.html
Strona internetowa Komisji Nadzoru Finansowego sprawującej nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych.
5. http://www.larr.lodz.pl
Strona internetowa Łódzkiej Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa łódzkiego.
6. http://www.lfr.lublin.pl
Strona internetowa Lubelskiej Fundacji Rozwoju pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa lubelskiego.
7. http://www.marr.pl
Strona internetowa Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa małopolskiego.
8. http://www.money.pl
Strona internetowa największego polskiego portalu finansowego.
9. http://www.parp.gov.pl
Strona internetowa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wspierającej rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce.
10. http://www.pfrr.pl
Strona internetowa Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa podlaskiego.
11. http://www.rarr.rzeszow.pl
Strona internetowa Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa podkarpackiego.
12. www.region.zgora.pl
Strona internetowa Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa lubuskiego.
13. http://www.rif-opole.pl
Strona internetowa Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa lubuskiego, którą prowadzi Fundacja Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych.
14. http://www.siph.com.pl
Strona internetowa Staropolskiej Izby Przemysłowo-Handlowej pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa świętokrzyskiego.
15. http://www.tarr.org.pl
Strona internetowa Toruńskiej Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa kujawsko-pomorskiego.
16. https://www.ufg.pl/
Strona internetowa Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, do którego zadań należy wypłacanie odszkodowań i świadczeń z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego oraz zaspokajanie roszczeń osób uprawnionych z tytułu umów ubezpieczenia w przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń.
17. http://www.warp.org.pl
Strona internetowa Wielkopolskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa wielkopolskiego.
18. http://www.warr.pl/
Strona internetowa Wrocławskiej Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa dolnośląskiego.
19. http://www.wmarr.olsztyn.pl
Strona internetowa Warmińsko-Mazurskiej Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa warmińsko-mazurskiego.
20. http://www.zarr.com.pl
Strona internetowa Zachodniopomorskiej Agencji Rozwoju Regionalnego pełniącej rolę Regionalnej Instytucji Finansującej dla województwa zachodniopomorskiego.